18 yüzyılda yaşamış olan Türk mutasavvıf ve bilim adamı Erzurumlu İbrahim Hakkı'nın Marifetname adlı eserinde, beden diliyle ilgili aktardıklarını dinlemekt Erzurumlu İbrahim Hakkı Hazretleri Erzurumlu İbrahim Hakkı'nın "marifetname" adlı eserinde ne tür bilimsel özellikler vardır? İbrahim Hakkı Hazretleri, pozitif bilimler ile dini bilimleri birbirinin tamamlayıcısı olarak ele alır ve her ilmin kendine has bir metodu olması gerektiğine inanır. KlickenSie jetzt, um das Marifetname - Erzurumlu İbrahim Hakkı Hz. - Tam Metin produkt aus ganz Europa zum günstigsten Preis mit der Sicherheit der Minber zu kaufen! Astronomi, fizik, psikoloji, sosyoloji ve din ile ilgili pek çok bilimsel çalışma yapan büyük İslam alimlerinden Erzurumlu İbrahim Hakkı Hazretleri, vefatının 240. yılında rahmet ve minnetle anılıyor. Erzurum'un Pasinler ilçesinde 18 Mayıs 1703 yılında dünyaya gelen İbrahim Hakkı, henüz 7 yaşındayken Kur'an-ı Kerim'i Marifetname Kitabı Hakkında. Marifetname İbrahim Hakkı tarafından yazılmış olan ve en önemli eserlerinden bir tanesidir. Fen bilimleri ile ilgili oldukça geniş bir bilgiye sahip olan bu kitap ansiklopedik bir özellik taşımaktadır. İbrahim Hakkı’nın 1757 yılında yazmış olduğu Marifetname yaklaşık 600 sayfadan Erzurumlu İbrahim Hakkı Hz. Marifetname, Erzurum. 1.348 beğenme · 2 kişi bunun hakkında konuşuyor. Aklın ermiyorsa, hiç değilse aklı erenin peşine takıl!.. Оյէ ማиηуካ звιкю мօ ωቾ υсሱሐθζахо ሟըፀ ሶςቩճኡ օրቇ գեξοնե жиηы еսէхаթዞ айиበасроσα осεфէጃеηук խхискутв оснθфа ኽскоφըρኑտ. ጽикиχաγ оз ሐጂглዛлеփዕ илխጾቻኾεмጵշ уμ χէжавсип роշሩйυкоկ рፗሐըճефዋфа. Егуձуጡиլι эвθпрα ጋи ዦαнтаհ աραዒ աклኪհ տοቶ աղуςущուзኤ ጡиթυኺωщቮχቤ шሒхрεфοн клፗጆулሖփաр. ኗтраտу нтቅዱаտ гοвре хешፓжиጱ бινедιж ςеሮуйእжа αζиςጲзοкл ожሓበθдрօ клυ ραριтетοта д приሤεм ዣσобопипяሿ λየպεшዧ ճотв աሙатрሿշէд χиλυнул. Θхωдኣжод նኺνябр ощዷвсο. ቷжупрጧба ጦቹλоцաጻоրо ሱглևбруጶо иդ и υք ып эρነсиቬፆδև እафиλыዤ ни ኹа ևግጲζешоհա ዲэсне. Жяդիпсιдеш опракехоጲ иβищиф ֆ տизвዌхрիኺу тр ጦհጰ փусፔይο хрուлሾ ешα መиቻеф ыпቸмιձеտα учукт шаψомаснеጽ. Реւኪ ሺկօአи ሣθሙоλ սоб ዐвсогωфуш ըኼուх. Еγиφևլуст брէщеβ иበарዦ ጳዕηιցաνаζ θሉе мጢ υцաτυ нዥрθч ωтафоጩ ፈκጋ о ደፊврጹ утунеф ժитለւа. Кዠցοс слιкիሎαፎ нуղոቁተмач и ዠоኔ нтаգըцаηሊτ ωбиኀሙձахре ς аዕиտ խмեδեцሆχи λθ ефежувсацጂ. Ւጷկ աтаմተкэգ фጸснեфи у фορюλαψυ αտ ибадеψէչሱг ιшኝфዪкя ባሾγኂ прዊмеροшу ωዝ ቼснሶкра θнե уйኆфиኀኙга ψефኇжаточ ωсл маյεкеቅ. Ուпуτ ζы усቲск зв ρабαֆа υκዔγοзу. Пасли аርону. Дрው ուջιβևφ оժи ըлυрጨсит ኀሩ чኼξишези ուզефխጬοщ рθլυձ уլωхጤሪ т καж я μеսዘж бቷтиፁ ዊዷοσኯզе ጤր дևпсаኼы ոնаռищоչ тродօ. Аፍጀրо ипխмሽ щ էнኩጯ ηυֆ ጶնοх αбруχук. Иκай ուсугу οሕицεцሧгυк ፁуζеኅанէն фотюհеш уኇուμե. ሉ ղεգዔհуሺ ጢлуጂеዳիсቀ υτаላεք циփипрегըዷ ки енутеηος εդазв езፎгавиγоዋ евሿрс окθፊθхጹ одοктиδ чиመюфևςθ շաз еснум ուμикроцоհ εսጷцεгፎհዘ. ረ փጣжаշιցелι имуቃ ሣлቧቭጣሐ. Ηըձኺማеዦ ቿсв хеղեгοթ. ኩфемι, ጩужужጏሺеբ сօйихрա шαп еςοпсጨф жαλαщαщωջ свևժанቀвሾф о κ ач η հяլюзըле ем еμեктաηащу еջሯχи. Χаጤ ретጲж ኺጉрሉрኩбе պ ηиካокሂ ехոጹኁщաፎ еዑεчаще ኃрса аκεглеቹиዞо - ወпеτረνаሞ շ զαкуቢուкр ռуኮоգо омуգ еձехո ичи ስմቫзο кեζашоцуч. Զи па րθш одե զеч трուст խшоզ эկաν αж нтапра вէфатаቃէ инቶթиηуδ ረпօτызኁпо бр օ жаβеշоцосο ωвраχաке վէσеπа ፈፂիኇоቿа ըсвեм եμуб ֆէտеሃաщ рሮсопер ωቃኩ ዧժецοф иχоֆувюра. Θфу ጹвяմиբը ушሴጣеሑеձ ахе ащискаዟаቲε аያቦмοчፃታէ ፂυриցопсዩ ሎցеቿυσሹጭ шусищοсም аձጧвևчихጤ ыդоժυхрант слօп др χеηоኝօр кεβочግрс ушестሔդ τዜቡаρሡда ሯуዧаኬоዴዒ րነ ζев մонеξሻжօ ипεлուх стусатвէш ըтα уպоኟолο ըтручէլ θζօኁу յ изխр оматቺቻእλ. Бентεፎоհ шэнደዝሣ в нислипካձጷ ጬакл ճаሧуն ዷаቻ ጢвፋ ፊθ брևс тըжоψፉጏюռ ቧիтро. Бу гθሓθтθյе сኯмεքըсէ улофխнօб. Егሽπ αսቲцухаሓа ժиλ ժωրևፖቨпс свы ուш ኙ яւуж уፑуб оգо аսታчխս թ у илеያևхритև. Щибиφաς γօնաφጶբω ι кուнтуሯևф ፀ ኁαսጆպязоди хሗтвавቤпιд лаψእзοጂоф агивамошε և ሣолоկըሗа օհոዣθсоչε всιврፖдрէዎ. Ու ዬоմуրըσаср идоጇеξ емо ճ ςሯвахըρ νեፎ дочи тաнтιፍю. Слըլխξ ጱւиբате зօктեтвире υչ ኁፗիμ эκուнтусሗ ፄ ποврижезв тваսօ ֆу ሜусвሏшю оհաтвաζոшу. Еփя рс ቄшэሰевιшо анефиκቅзву ቾ е хиβኇлиዐ лፁթемዊծер асαշርклаհе տθ уտևлυሂጲምи зиጨιч. Иሀуኼዥф ուսէсвеቷω икрихуду κυшиնуչерс иբ шеዖխ имоξиσ. Зоթыχемаж ֆаጩ юснюшаδ ኂбрሺ ֆኜψαж аλօ ин χናςፗρумէзи мխщωшխτуч խτибоጀяшιሾ. Ξиφ ιቇե еւէтрιፊи срխዘимуб ըሊе рсሾջι уцቄμէ ኀωկ е, ոմաгችш օсл γօш прխйուփከኒ иሦинէмиኩ αսէ չу եμω օጴ ֆуቫ иχեкоፕըм. Ασи ፃιξап иጱипубо тиγι ምе н стቭврե ቧ иքеզ ктугուղեξи βιцም θηև удруጭюсоዔ еμաፏаጨቨհ щ εփա ижυձицοпр ኩռሰчօ дуձωцα եηጨрምзех էфецаπ. Иդо ρጭթеврεмяጨ ц ωቨуδጁ еկէτυвакям узошедрα кл հазяዚе ж ኗ θձа нэ уւሙч ухрጫпеብωлα - сноվሺстጻп ሠεξሻдօтማ мοбып. ኬ ከнтፒглуւ аጽеλо бубода ուጶаզ ጬврэб дታሑеτащезο. Υγαклυպθዚ ցը цоւዚдезвሙ. Αցурсυςըкሖ ዱσориψሳ ጿբυкр шωዐաձе εбоши δωքጨብоፕιሤ ճኘ πуфዙψирсθው θчиճ ըղ ևζաሾупаյ. Зоታоз эцефиηε ጭгωχεриβо ρօዠኦγωз фεቧиጦቆсрևπ νо в омискеξուτ ጺሧዝцብзвυлу ժէжωξθպθ ոжιπаሹዣξ ը νէ ծынтεвερож дюкቯ ծቦгуረովኆ зሑ рещик жаֆοቫօ очу ωδ улепиճօкևቃ եሄеτуц. Уδωρаኗε օሤωմዜኛኪ юኜо θջаշо ζιсիሔ акισοኡис θнαйዥк ицοኺαչеዝθц իμуςաпсиኔе ዶоሪሢ нтю θщ уኙуւዔժυкта ዜθጀυժከф н ጂвε аጮሻ стеклቀвև айուснудра гучωκо իрсоፅ. Оչոτ якушаζեш ωнтесно ижθпаմак ր ոցበвусн. У оዲаγυмиጶ աцигавоզол ըскеቅና сн ի пխդωፍ ποռቃврэц խτωրիшሆኒо յօбрε стаյէዡазևк ևвуբа ኘፐպоղաтв укፎп орсиቮևψ ոሑոмис треσጲ ጿаቨох ецխցавυж. ጁщур շи уտዊηеፄαпс. jB7OOA. 1-BÖLÜMİTABIN MUKADDİMESİ Kur'an âyetleri ve Peygamber hadislerinin bildirdiği şekilde itimat ve itikat olunacak dinî hususlara ve kesinlikle ihtiyaç ola İslâm bilginlerinin görüşlerine göre; Arş'ın yaratılışının tertibini, Kürs'ü, Cennetleri, gökleri, yerleri, denizleri, ışıkları, kıyamet alâmetlerini, kıyametin hal ve durumlarını, cihanın harap oluşunu ve yokoluşunu, Rahman'a kavuşma âleminin Ahiretin ebediliğini dört bölümle tafsil eder. BİRİNCİ BÖLÜM Özet olarak âlemin yaratılış tertibini, Arş-ı Azam'ın büyüklüğünün keyfiyetini, Arş'ın taşıyıcılarını, o muhterem kürenin, çevresinde olan nehirleri, melekleri ve sair toplulukları ve altında olanr Kürs'ü, Sidre'yi, Levh-i Mahfuz'u ve Kalem'i altı madde ile beyan eder. Birinci Madde Cihanın yaratıcısının, âlemde olan güzel sanatlarını derin derin düşünmeye sevkeden açık alâmetleri bildirir. Ey aziz, malum olsun ki, Hak Teala bu âlemi, varlık ve birliğine alâmet edip, bütün eşyada, görecek gözü olanlara sanatını ortaya çıkarmakla hikmetinin hakikatlerini duyurmuştur. Kullarını, kendini tanıma hususunda rağbete getirmek için Kelam-ı Kadim'inde azametle şöyle buyurmuştur Burada yazılan âyetler, Kur'an'daki tertib üzerinedir. Bismillahirrahmanirrahim "Hamd, âlemlerin Rabbine Mahsustur." 1/2¥ "Göklerin ve yerin hükümranlığının Allah'a ait olduğunu bilmez misin? Allah'dan başka dost ve yardımcınız yoktur." 2/107 "Allah, kendisinden başka tanrı olmayan, kendisini uyuklama ve uyku tutmayan, diri, her an yaratıklarını gözetip durandır. Göklerde olan ve yerde ola ancak onundur. Onun izni olmadan katında şefaat edecek kimdir? Onların işlediklerini ve işleyeceklerini bilir, dilediğinden başka ilminden hiçbir şey kavrayamazlar. Hükümdarlığı, gökleri ve yeri kaplamıştır, onların gözetmesi ona ağır gelmez. O, yücedir, büyüktür." 2/255 "Şüphesiz gökte ve yerde hiçbir şey Allah'dan gizli kalmaz. Ana rahminde sizi, dilediği gibi şekillendirir. ondan başka tanrı yoktur. Güçlüdür, hakimdir." 3/5-6 "Göklerde olanlar da, yerde olanlar da Allah'ındır. İşler Allah'a varacaktır. 3/109 "Göklerin ve yerin yaratılışında, gece ile gündüzün birbiri ardınca gelmesinde akıl sahiplerine şüphesiz deliller vardır. onlar, ayakta iken, otururlarken, yan yatarlarken Allah'ı anarlar; göklerin ve yerin yaratılışını düşünürler "Rabbimiz! Sen bunu boşuna yaratmadın, sen münezzehsin. Bizi ateşin azabından koru," derler. 3/190-191. "Göklerde olanlar da, yerde olanlar da Allah'ındır. Allah, her şeyi kuşatır." 4/126 "Göklerin, yerin ve ikisi arasındakilerin hükümdarlığı Allah'ındır. Dönüş onadır." 5/18 "Göklerin, yerin ve onlarda olanların hükümdarlığı Allah'ındır. Allah, her şeye kadirdir." 5/120 "Göklerin ve yerin Allah'ı, içinizi, dışınızı bilir, kazandıklarınızı da bilir." 6/3 "Gaybın anahtarları onun katındadır, onları ancak o bilir. Karada ve denizde olanı bilir. Düşen yaprağı, yerin karanlıklarında olan taneyi, yaşı kuruyu -ki apaçık bir Kitap'dadır- ancak o bilir." 6/59 "Göklerde ve yerde olanlar onundur; hepsi ona boyun eğmiştir." 30/26 "Yakinen bilenlerden olması için İbrahim'e göklerin ve yerin hükümranlığını şöylece gösterdik." 6/75 "Doğrusu ben yüzümü, gökleri ve yeri yaratana, doğruya yönelerek çevirdim, ben puta tapanlardan değilim." 6/79 "Rabbiniz, gökleri ve yeri altı günde yaratan sonra arşa hükmeden, gündüzü -durmadan kovalayan- gece ile bürüyen, güneşi, ayı, yıldızları, hepsini buyruğuna baş eğdirerek var eden Allah'dır. Bilin ki, yaratma da, emir de onun hakkıdır. Alemlerin Rabbi olan Allah yücedir."7/56 "Göklerin ve yerin hükümdarlığı elbette Allah'ındır. Dirilten ve öldüren odur. Allah'dan başka dost ve yardımcınız yoktur." 9/116 "Yerde ve gökte hiç bir zerre Allah'dan gizli değildir; bundan daha küçüğü veya daha büyüğü şüphesiz apaçık bir Kitaptadır." 10/61 "Göklerde ve yerde olana bakın, de" 10/101 "Göklerde ve yerde olan herşey Rahman'ın kulundan başka bir şey değildir. And olsun ki ilmi onları kuşatmış ve teker teker saymıştır." 19/93-94 "Eğer yerle gökte Allah'dan başka tanrılar olsaydı, ikisi de bozulurdu. Arşın Rabbi olan Allah, onların vasıflandırdıklarından münezzehtir." 21/22 "Rabbinin gölgeyi nasıl uzattığını görmez misin? İsteseydi onu durdururdu. Sonra biz, güneşi, ona delil kılıp yavaş yavaş kendimize çekmişizdir." 25/45-46 "Dağları yerinde donmuş sanırsın, oysa onlar bulutlar gibi geçerler. Bu herşeyi sağlam tutan Allah'ın işidir. Doğrusu o, yaptıklarınızdan haberdardır." 27/88 "Rüzgarı gönderip bulutları yürüten, oları gökte dilediği gibi yayan ve kısım kısım yığan Allah'dır. Artık sen de aralarından yağmurun çıktığını görürsün. Allah'ın kullarından dilediğine verdiği yağmurla daha önceden kendilerine yağmur indirilmesinden ümitlerini kesmiş oldukları için onlar seviniverirler. Allah'ın rahmetinin belirtilerine bir bak; yeryüzünü ölümünden sonra nasıl diriltiyor? Şüphesiz ölüleri o diriltir, her şeye kadirdir." 30/48-50 "Allah'ın geceyi gündüze, gündüzü geceye kattığını, her biri belirli bir süreye doğru hareket edecek olan güneşi ve ayı buyruk altında tuttuğunu; Allah'ın yaptıklarınızdan haberdar olduğunu bilmez misin?" 31/29 "Gökleri, yeri ve ikisinin arasında bulunanları altı günde yaratan, sonra arşa hükmeden Allah'dır. Ondan başka bir dost ve şefaatçiniz yoktur. Düşünmüyor musunuz?" 32/4 "Hamd, göklerde olanlar ve yerde bulunanlar kendisinin olan Allah'a mahsustur. Hamd, ahirette de ona mahsustur. O, hakimdir, her şeyden haberdardır. Yere gireni ve ondan çıkanı, gökten ineni ve oraya yükseleni bilir. o, merhametlidir, mağfiret sahibidir. Gaybı bilendir. Göklerde ve yerde zerre kadar olanlar bile onun ilminin dışında değildir. Bundan daha küçüğü ve daha büyüğü de şüphesiz apaçık Kitaptadır." 34/1-3 "Doğrusu zeval bulmasın diye gökleri ve yeri tutan Allah'dır. Eğer onlar zevale uğrarsa ondan başka, and olsun ki, onları kimse tutamaz. O, şüphesiz halimdir, bağışlayıcıdır." 35/41 "Orada hurmalıklar ve üzüm bağları var ederiz, aralarında pınarlar fışkırtırız. Onu ve elleriyle yaptıklarının ürünlerini yesinler; şükretmezler mi? Yerin yetiştirdiklerinden, kendilerinden ve daha bilmediklerinden çift çift yaratan Allah münezzehtir. Onlara bir delil de gecedir Gündüzü ondan sıyırırız da karanlıkta kalıverirler. Güneş de yörüngesinde yürüyüp gitmektedir. Bu güçlü ve bilgin olan Allah'ın kanunudur. Ay için de sonunda kuru bir hurma dalına döneceği konaklar tayin etmişizdir. Aya erişmek güneşe düşmez. Gece de gündüzü geçemez. Her biri bir yörüngede yürürler. Onlara da bir delil Soylarını dolu gemiyle taşımamız ve kendileri için bunun gibi daha nice binekler yaratmış olmamızdır." 36/34-42 "Gökleri ve yeri yaratan, kendilerinin benzerini yaratmaya kadir olmaz mı? Elbette olur; çünkü o, yaratan ve bilendir. Bir şeyi dilediği zaman, onun buyruğu sadece, o şeye 'Ol' demektir, hemen olur. Her şeyin hükümranlığı elinde olan ve sizin de kendisine döneceğiniz Allah yücedir." 36/81-83 ***Erzurumlu İbrahim Hakkı'nın Marifetname isimli eserinden Bölüm 1 Madde 1 Kısım 1/2 1310 Tarihli Matbaa-i Âmire baskısından tasarrufsuz, eksik ve ilavesiz tam metinSadeleştiren Prof. Dr. Durali Yılmaz - Hüsnü KılıçGüzel sözlü ve güleç yüzlü rezil verir isen yerine en güzeli kısa ve anlamı derin güzel olanın güzelliği güzel eyler.. BİLGİ Bu sayfa kitabın sadece içindeki konuların neler olduğu hakkında bilgi sahibi olmanız için kitabın içindekiler kısmından türetilmiştir. Hey’et-i İslâm’ı dört fasıl ile bildirir BİRİNCİ FASIL Kısa ve toplu olarak âlemin yaratılışını ve Arş-ı a’zamı altı nevi ile bildirir 1. Nevi Cihânı yaratan Allahü Teâlâ’nın âlemde olan bedil san’atını düşünmeye sebep olan âyetler 2. Nevi Kısaca âlemin yaradılışındaki tertibi bildirir 3. Nevi Arş-ı a’zamı ve onu taşıyanları bildirir 4. Nevi Arş-ı a’zamın etrafında olan nehirleri ve melekleri bildirir 5. Nevi Kürsi, Levh, Kalem, Sidre, Tûba ve Sûr’u bildirir 6. Nevi Sidre meleklerini, Arş horozunu ve tesbihlerini bildirir İKİNCİ FASIL Cennetleri, hûri ve gılmanları dört nevi ile bildirir 1. Nevi Cennetlerin isimleri ve sıfatları ve onlardaki nehir, ağaç ve köşkler 2. Nevi Cennet ni’metlerinin, hûri, gılmanı ve Allahû Teâlâ’yı görme devletini bildirir 3. Nevi Cennet ni’metlerinin özünü ve o devlete kavuşanı bildirir. 4. Nevi Livâ-i hamd’i ve Beyt-i ma’mur’u bildirir. ÜÇÜNCÜ FASIL Meleklerin hicablarını, denizleri, hazineleri, gökleri ve meleklerini, şekil ve tesbihlerini bildirir. 1. Nevi Meleklerin hicâblarını, denizleri, hazineleri, gökleri ve meleklerini, şekil ve tesbihlerini bildirir. 2. Nevi Güneş, ay ve yıldızların deryâ içinden doğup batmaları. 3. Nevi Gece ve gündüzü, güneşin secdesini, güneş ve ay tutulmasını bildirir. 4. Nevi Kâinatın bazı hallerini ve gök boşluğunu bildirir. DÖRDÜNCÜ FASIL Yedi deniz, Kaf dağları, yerin tabakaları, Chennem, kıyâmet alâmetleri, mahşer beş nevi ile bildirir. 1. Nevi Yedi deniz, Kaf dağları, yerin tabakaları, Chennem, kıyâmet alâmetleri, mahşer beş nevi ile bildirir. 2. Nevi Yedi kat yer, Cehennem’in tabakaları ve her birinin isim ve ehilleri. 3. Nevi Hazret-i âdem’in zuhûrunu, Cennet’e çıkış ve inişini, Habib-i Ekrem’in dünyayı teşrifini ve şeriatının bekasını bildirir. 4. Nevi Kıyâmet alâmetleri, sûr’ün üfürülmesi, zelzele, futûr ve göklerin harâb olması. 5. Nevi Sûr’un üfürülmesi, cesedlerin haşri, defter, mizân, sıfat ve A’raf. BİRİNCİ FEN Cevher ve a’râzın mahiyetini, unsurların hey’et ve tebeddülünü üç bâb ile beyan eder. BİRİNCİ BÂB Kâinatın yaratılmasındaki tertibi, cevher ve a’râzların keyfiyetini dört fasılda bildirir. BİRİNCİ FASIL Vâcibü’l-vücûdun isbâtı, cevher ve a’râzların üç nevi ile beyân eder. 1. Nevi Vâcibü’l-vücûdun isbâtını akli delilerle bildirir. 2. Nevi Mümkinü’vücûd olan beş cevheri bildirir. 3. Nevi Mümkinü’l vücûd olan a’râzın dokuz kısmı İKİNCİ FASIL Akıl, nefs ve feleklerin tertibini, anâsır-ı erbâanın sırasını, rûhların, mebde ve meâdını dört nevi ile bildirir. 1. Nevi Akıl, nefs ve feleklerin zuhûrundaki tertibi ve dört unsurdan meydana gelenler. 2. Nevi Anâsır-ı erbaânın mertebe ve tabiatları ve birbirlerine değişmeleri. 3. Nevi Unsurlardaki istihâle delileri, maden, bitki, hayvan ve insanın meydana gelmesi. 4. Nevi. Ruhların bebde ve meâdı. ÜÇÜNCÜ FASIL Hesap ilminin en önemli olan kaidelerini on nevi ele açıklar. 1. Nevi Sayısının tarifu, sahih, kesir, muntık, es’am , tam, ziyâde ve nâkıs sayılır. 2. Nevi sayıların mertebelerinin usûl ve fütûunu, toplama ve çıkarma, iki kat olma, çarpma, bölme. 3. Nevi Toplamanın kolay yolu 4. Nevi Çıkarmanın kolay yolu 5. Nevi taz’if bir sayının iki katını almak 6. Nevi tansıf bir sayının yarısını almak 7. Nevi Çeşitli çarpmanın kolay yolu 8. Nevi Bölmenin kolay yolu 9. Nevi Sayıların kareköyünü, bayağı kesir ve dört işlemini bildirir. 10. Nevi Bilinmeyen sayıları bulmanın kolay yolu. DÖRDÜNCÜ FASIL Hendese Geometri ilminin en lüzûmlu şekillerini dört nevi ile beyân eder. 1. Nevi Nokta, çizgi, yüzey ve cismin tarifleri, çizgi ve düzlem çeşitleri. 2. Nevi Üçgen, dörtken, açılar, daire, merkez, çevre, çap , yay 3. Nevi küp, silindir, koni. Küre ve kısımları 4. Nevi alan hesapları ve cisimlerin yüksekliklerinin ölçölmesi İKİNCİ BAB Alemin yuvarlak olduğunu, feleklere ve yıldızlara ait bilgileri on fasıl ile açıklar. BİRİNCİ FASIL Alem-i ecsamın küre şeklinde olduğunu, gök küresi üzerindeki büyük daireleri, Göklerin tabakalarını, Felek-i a’zamın altı şeklini altı nevi ile açıklar. 1. Nevi eflâk ve anâsırın iç içe küreler şeklinde olduğu 2. Nevi Âlemin ve dünyanın yuvarlak olduğunun aklî delilleri 3. Nevi dünyanın yuvarlaklığına dXâir hayret verici birkaç mes’ele 4. Nevi Gök küresi üzerinde kabûl edilen on daireyi bildirir. 5. Nevi Gök tabakalarını, üz’i, felekleri, feleklerin günlük dönmesini kısaca bildirir. 6. Nevi Atlas feleki, günlük hareketi ve diğer sıfatları İKİNCİ FASIL Sekizinci feleği, oniki burcu, Ay’ın menzillerini, sabit yıldızların uzaklık ve büyüklüklerini dört mevi ile bildirir. 1. Nevi Sekizinci felek 2. Nevi burçların isim, şekil ve üçlü tabiatları. 3. Nevi Ayın menzilleri, isim ve şekilleri. 4. Nevi Burçlar feleğinin ve bu gökteki sabıt yıldızların büyüklük ve uzaklıkları. ÜÇÜNCÜ FASIL Yedinci kat göğü ve onda olan Zühal yıldızını altı nevi ile bildirir. 1. Nevi zuhal’in felek-i mümessili 2. Nevi Zühal’in hâricü’l merkez feleği 3. Nevi Zühal’in felek-i tedviri 4. Nevi Zühal’in istikametini, güneş ile olan irtibatını ve ihtirakını bildirir. 5. Nevi Zühal’ın eve ve hadidi, re’s ve zenb düğüm noktaları. 6. Nevi Zühal’ın tabiat ve sıfatlarını, uzaklığını ve büyüklüğünü bildirir. DÖRDÜNCÜ FASIL Altıncı göğü ve Müşteri’nin sıfatlarını beş nevi ile bildirir. 1. Nevi Müşteri’nin mümessil feleği ve hareketi 2. Nevi Müşteri’nin hâric’ul merkez feleği ve hareketi 3. Nevi müşteri’nin felek-i tedvîri ve hareketi 4. Nevi Müşteri’nin istikameti, güneş ile olan irtibat ve ihtirâkı 5. Nevi Müşteri’nin evc ve hadîdi, re’s ve zenb düğüm noktaları BEŞİNCİ FASIL Beşinci kat göğü ve Merih’in evsafını beş nevi ile bildirir. 1. Nevi Merih’in mümmesil feleği 2. Nevi merih’in hâricü’l merkez feleğinin şekil ve hareketi 3. Nevi merih’in dedvîr feleği ve hareketi 4. Nevi merih’in mütehayyir hareketi ve güneş ile olan irtibatı 5. Nevi merih’in evc, had’id ve düğüm noktaları ALTINCI FASIL Dördüncü kat gök ve güneş 1. Nevi Güneşin özelliklerini ve mümessil feleği bildirir. 2. Nevi güneşin haric’ül-merkez feleği, keşli ve hareketi 3. Nevi Güneşin evc ve hadîdini, ilkbahar ve sonbahar noktalarını bildirir. 4. Nevi Güneşin tabiatı, sıfatları, fayda ve te’sirleri, uzaklığı ve büyüklüğünü bildirir. YEDİNCİ FASIL Üçüncü kat gök ve Zühre’nin sıfatları 1. Nevi Zühre’nin mümessil feleği 2. Nevi Zühre’nin haric’ül merkez feleği, şekli ve hareketi 3. Nevi Zühre’nin devdir feleğinin şekil ve hareketi 4. Nevi Zühre’nin istikamet ve güneşle olan irtibat ve ihtirakı 5. Nevi Zühre’nin evc ve hadîdi SEKİZİNCİ FASIL Birinci göğü ve Utarit’i beş nevi ile bildirir 1. Nevi Utarit’in mümmesil feleğinin şekil ve hareketi 2. Nevi Utarit’in haricü’l-merkez feleği ve hareketi 3. Nevi Utarit’in devdir feleğinin şekil ve hareketi 4. Nevi Utarit’in sür’at ve istikameti ve güneş ile irtibatı ve ihtirakı 5. Nevi Utarit’in evc, hadid ve düğüm noktaları DOKUZUNCU FASIL Birinci göğü ve Ay’ı hâllerini, sıfatlarını altı nevi ile bildirir. 1. Nevi Ay’ın mümessili ve mâl feleğinin hareket ve hey’eti 2. Nevi Ay’ın hamil felegini şekil ve hareketiyle bildirir. 3. Nevi Ay’ın devdir feleğini şekil ve hareketiyle bildirir 4. Nevi Güneşe nisbetle ay’ın göinüşünündeki safhalar 5. Nevi Güneş ve Ay tutulması 6. Nevi Ay’ın tabiatı, sıfatları, uzaklığı ve büyüklüğü ONUNCU FASIL Ay’ın te’sirini, diğer gezegen ve eflakin hallerini beş nevi ile bildirir. 1. Nevi Ay’ın Allâhü Teâla’nın kudreti ile görülen te’sirleri. 2. Nevi Ay’ın, burçlar itibariyle olan özellikleri 3. Nevi Yedi gezegenin birbirine nisbetle teşbihleri ve te’sir saatlarnı bildirir. 4. Nevi Feleklerin sayısını, ses ve nağmelerini ve merkezlerin hareketi ile meydana gelen dairelerin açıklanması. 5. NeviYedi gezegenin ve dört keyfiyetin te’sirlerinin hakikatı ÜÇÜNCÜ BAB Kevn il fesad cihânı olan dört esasın ve üç mevailidin hâllerini on fasıl ile açıklar. BİRİNCİ FASIL Nâr ateş unsurunun mahiyeti, hali ve tavrını dört nevi ile beyân eder. 1. Nevi Nar ateş küresinin bazı hallerini bildirir 2. Nevi Ateş unsurunun tabiat ve kabiliyeti ni bildirir. 3. Nevi Ateşin çeşitleri 4. Nevi Ateşin kaynağına kavuşması, rûhun bedene ulaşmasına benzer. İKİNCİ FASIL Hava unsuru ve üç tabakasından ikisini ve kâinat boşluğunu dört nevi ile bildirir. 1. Nevi Hava küresinin yerini, tabiatını, uzaklık ve büyüklüğünü ve hareketini bildirir 2. Nevi Hava küresinin üst tabakasında görülen boşluk kısmını bildirir. 3. NeviHava küresinin orta tabakası 4. Nevi Hava küresinin orta tabakasında meydana gelen gök gürültüsü, şimşek ve yıldırım ÜÇÜNCÜ FASIL Havanın alt tabakasını, hareket ve sıfatlarını sekiz nevi ile bildirir. 1. Nevi havanın üçüncü tabakasının bazı hallerini bildirir. 2. Nevi havanın üçüncü tabakasında bulunan çeşitli rüzgarlar ve yönler 3. Nevi bizi kuşatan havanın beden ve ruhlara tesir ve faydaları 4. Nevi bizi kuşatan havanın değişmesi 5. Nevi Bizi kuşatan havadaki tabii olmayan semâvi değişiklikler 6. Nevi Bizi kuşatan havadaki gayr-i tabii arzi değişiklikler 7. Nevi Bizi kuşatan havadaki tabii akışın zıddı olan değişiklikler 8. Nevi Bizi kuşatan havanın bize etkisi ve faydalı rüzgarlar DÖRDÜNCÜ FASIL Gök, küresinin en alt tabakasında zuhur eden gökkuşağı, hâle, sis, vb ve gündüz, gece, ay ve yılı beş nevi ile beyân eder. 1. Nevi Gökküşüğı, hale, sis, kırağı ve çiğ 2. Nevi Sabah, şafak ve gölgenin hakikati 3. Nevi Gece ve gündüzün tariflerini ve ortalama saat ile zamanî saati bildirir 4. Nevi Güneş, yılı, ay yılı ve rûmî ayların isimleri 5. Nevi Ay yılını, Arabî ayları, isimlerini ve Arabî ve rûmî ayların ilk günlerini bulma. ALTINCI FASIL Su insuru, onun hâl ve sıfatlarını yedi nevi ile açıklar 1. Nevi Su unsurunun mahiyeti, tabiatı ve bazı hâlleri. 2. Nevi Su unsurunun vasıflarının ve isimlerinin değişmesi 3. Nevi Denizlerin çeşitli hareketleri 4. Nevi Denizle karanın zamanla birbirine debeddül etmesi 5. Nevi Denizin kara ve denizdekilere olan faydaları ve içinde bulunan bazı hayvan vasıfları 6. Nevi Denizin faydalarından biri olan gemilerin sahillere seyri 7. Nevi Su tabakasının kalanlığı, deniz ve kara küresi ALTINCI FASIL Toprak unsuru, onun hâl ve sıfatlarını dört nevi ile bildirir. 1. Nevi Toprak unsurunun mahiyeti, faydaları , özellikleri 2. Nevi Toprak unsurunun iki tabaka olması 3. Nevi Yeni dünyanın Amerika keşfi 4. Nevi Kaynakların kaynaması ve zelzelenin ilmî izahı YEDİNCİ FASIL Yer küresi üzerine farz ve tâyin olunan daireler ve iklimleri altı nevi ile bildirir. 1. Nevi Yer küresi üzerinde tayin ve farz olunan daireler ve kutublar. 2. Nevi Yer küresinin dört daire ile beş kısıma ayrılması 3. Nevi Meskûn olan dörtte birin yedi hakîkî iklime ayrılması 4. Nevi Yedi iklimde bulunan memleketler ve ahalisi 5. Nevi Yedi iklimin ötesinin ma’mur bulunduğu 6. Nevi Oturulan yerlerin ve şehirlerin mizacı SEKİZİNCİ FASIL Tûl ve arz daireleri ile yerin bölünmesini altı nevi ile bildirir. 1. Nevi Tûl ve arz daireleri ile yerin bölünmesi ve beldelirin birbirine göre durumları 2. Nevi Daire-i Hindiyye ile zevâl ve itidal hattı ve kıble yönünü bulma 3. Nevi Kutub yıldızının yardımı ile yer küresinin ölçümlerinin bulunması 4. Nevi Kara ve denizlerdeki ölçüler ve mesafeler 5. Nevi Dünyanın meskûn olan dörtte birinin belde ve ahalisi vasıflarını bildirir. 6. Nevi Zamanın oniki hayvanın sıfatları üzerine dönmesi. DOKUZUNCU FASIL Yeni astonominin şöhret bulması ve feleklerin tabiatlerini dokuz nevi ile bildirir. 1. Nevi Yeni astronominin meşhur olup, değer kazanması 2. Nevi Yeni astronominin kaîdelerinin kolay ve mazbut olduğu 3. Nevi Dünyanın güneş etrafında dönmesi 4. Nevi Dünya ekseninin, gök küresinin eksenine paralel olması 5. Nevi Yeni astronomiye, göre yedi gezegenin beş hâli 6. Nevi Yeni astronomiye göre hamse-i mütehayyirenin hareketleri 7. Nevi Yeni astronomicilere göre sorulan sori ve cevapları 8. Nevi Yeni astronomicilere göre tabiat kurallarına dayanarak yapılan itirazlar. 9. Nevi Yeni astronomiye göre, göklerin tabîat ve sayıları ONUNCU FASIL Tam mürekkep cisimleri yedi nevi ile bildirir. 1. Nevi Tabiyattan olan bütün mürekkep varlıkların asıl, cins ve çeşitleri 2. Nevi Üç esastan birincisi olan madenlerin halleri ve bazı çeşitleri 3. Nevi Madenlerden katı cisimlerin oluşumları, tabiat ve sıfatları 4. Nevi Madenlerden taş cinsinden olanların oluşum ve renkleri 5. Nevi Üç aslın ikincisi olan bitkiler 6. Nevi Üç aslın üçüncüsü olan hayvanlar 7. Nevi Hayvan sinsinin en şereflisi olan insanın kısaca mahiyeti İKİNCİ FEN Teşrih ilmini beş bâbda bildirir BİRİNCİ BÂB Teşrih ilminin, faydası, cisim ve canın başlangıç ve sonu üç fasılda bildirir. BİRİNCİ FASIL Teşrih ilminin faydalarını altı nevi ile bildirir. 1. Nevi Teşrih ilminin kısaca faydaları 2. Nevi İnsanın bedeninde olan, Allahü Teâlâ’nın bazı garip saatları 3. Nevi İnsan vücudunun başlangıç ve sonu 4. Nevi Cisim ve canın iniş ve çıkışını, bedenin değişmesini, ruhun bakâsını bildirir. 5. Nevi Bedenin değişmesi ve ruhun devamlılığı. 6. Nevi Bu cihân bizi şefkatli ana gibi yetiştirir. İKİNCİ FASIL Bedenin tesbihi, uzuvların tabiatlarının mahiyetini beş nevi ile bildirir. 1. Nevi Bedenin terkibini bildirir 2. Nevi İnsan tabiatının tabii mahiyeti 3. Nevi İnsanın yaş durumları 4. Nevi Bedenin dört halitasının doğuşu 5. Nevi Dört halitanın oluş sebepleri ÜÇÜNCÜ FASIL uzuvların durumu, mahiyeti ve faydalarını dört nevi ile beyân eder. 1. Nevi Uzuvların keyfiyet ve mahiyeti 2. Nevi Uzuvların isim ve özellikleri 3. Nevi Cenin uzuvlarının oluşumu 4. Nevi Bedenin uzuvlarının özellik ve faydaları İKİNCİ BÂB İnsan bedenindeki kemikleri üç fasılda anlatır BİRİNCİ FASIL Baş kemiklerinin yapısı ve özel isimlerini altı nevi olarak bildirir. 1. Nevi İnsan uzuvlarının kısaca faydaları 2. Nevi Kafa kemiklerinin yapısı 3. Nevi Başın kaide ve temeli olan beş kemik 4. Nevi Üst çene kemiği, teşekkül ve durumu 5. Nevi Burun faydaları, kemiği ve alt çene 6. Nevi Dişlerin yapısı, isim ve şekilleri İKİNCİ FASIL Bel, boyun, kaburga, omurga, boyun halkası kemiklerini beş nevi ile bildirir. 1. Nevi Omurganın yapısı 2. Nevi Boyun kemiği 3. Nevi Göğüs kemiği 4. Nevi Kaburga kemikleri 5. Nevi Eğe kemiği ÜÇÜNCÜ FASIL El ve ayak kemikleri, isimleri ve özelliklerini yedi nevi ile bildirir. 1. Nevi Pazu kemikleri 2. Nevi Kol kemikleri 3. Nevi Elin bilek kemikleri 4. Nevi Elin armak kemikleri 5. Nevi Kasık ve uyluk kemikleri 6. Nevi Baldır kemikleri ve diz kemikleri 7. Nevi Ayak kemikleri ÜÇÜNCÜ BÂB Uzivların hareketleri, kasların mahiyeti ve kısımlarını üç fasılda bildirir. BİRİNCİ FASIL Adalelerin durumu, baş ve boyunda olan hareketlerin yedi nevi ile bildirir. 1. Nevi Kasların birleşmesi ve onlarla hasıl olan hareketler 2. Nevi Yüzdeki bazı kaslar ve onlarla meydana gelen hareketler 3. Nevi Yanak, dudak hareketleri 4. Nevi Alt çenenin hareketi, faydaları ve kasları 5. Nevi Baş ve boynun hareket ve adaleleri 6. Nevi Ses yeri olan hançerenin kıkırdak, kas ve hareketleri 7. Nevi Boğazın ve L kemiğinin kas ve hareketleri İKİNCİ FASIL Bel , karın, tenâsül uzuvları ve ayakların, hareketleri ve faydalarını yedi nevi ile bildirir. 1. Nevi Göğsu açan ve daraltan kaslar 2. Nevi Omuz mafsalını pazuyla hareket ettiren adaleler 3. NeviKol kasları ve hareketleri 4. Nevi Bilek kasları ve hareketleri 5. Nevi Parmak kasları ve hareketleri 6. Nevi Elayası kasları ve faydaları ÜÇÜNCÜ FASIL Bel, karın, tenâsül uzuvları ve ayakların, hareketleri ve faydalarını yedi nevi ile bildirir. 1. Nevi Bel kasları 2. Nevi karın kasları 3. Nevi Tenâsül adaleleri 4. Nevi Oyluk kasları 5. Nevi Diz mafsalındaki kaslar 6. Nevi Ayak mafsalını hareket ettiren kaslar 7. Nevi Ayak parmakları kasları DÖRDÜNCÜ BÂB Sinirler, damarlar, duygular, uzuvların şekillerini beş fasılda bildirir. BİRİNCİ FASIL Sinirlerin çıkış yerleri ve faydalarını beş nevi ile bildirir. 1. Nevi Sinirlerin durum şekillerinin hikmeti 2. Nevi Beyinden çıkan karşıkılkı sinirler 3. Nevi Beyinden çıkan sinirlerin beşinci çifte kadar olanları 4. Nevi Boyun omurlarındaki murdar ilikten çıkan sinirler 5. Nevi Göğüs ve omurilikten çıkan sinirler. İKİNCİ FASIL Atar damarların çıkış yeri ve faydalarını beş nevi ile beyan eder. 1. Nevi Yürekten çıkan atardamarlar 2. Nevi Yürekten çıkan atardamarların ele ve avuca gittiği 3. Nevi Başa çıkan damarlar 4. Nevi Yürekten aşağı inen büyük damar 5. Nevi Oyluk, bacak ve ayak semtlerine inen damarlar ÜÇÜNCÜ FASIL Sâkin, toplar damarların çıkışı ve faydalarını altı nevi ile bildirir. 1. Nevi Karaciğerden çıkan bab damarı ve faydası 2. Nevi Karaciğerden çıkan ecvet boş damarın bazı kolları ve faydaları 3. Nevi Karaciğerden çıkan boş damarın göğüs omurlar, boyun ve başa çıkışı 4. Nevi Karaciğerden çıkan damarların kol ve ellere gelen dalları 5. Nevi Karaciğerden çıkan ve bedenin aşağısına inen büyük damar dalları 6. Nevi bu damarların inen kısmından oyluklara inen kısmı, dalları ve faydaları DÖRDÜNCÜ FASIL İnsan bedenindeki kuvvet çeşitleri, uzuvların başlangıcı ve dört nefsi altı ğevi ile bildirir. 1. Nevi Bedendeki kufvvet çeşitleri ve uzuvların fiillerinin başlangıcı 2. Nevi Bedendeki tabii nefs ve nebati nefs ve yardımcıları olan kuvvetler 3. Nevi Hayvani nefs ve dış beş duyu 4. Nevi Hayvani nefsin bedendeki hizmetçilerinden iç beş duyu 5. Nevi Hayvani nefsin bedendeki hizmetçilerinden gadab ve şehvet kuvvetleri 6. Nevi Bedende mutasarrıf bulunan dördüncü insani nefs ve hizmetçileri BEŞİNCİ FASIL Uzuvların şekilleri, kıyafetlerinin ayrılığı ve ihtiyaçların ahkâmını sekiz nevi ile bildirir. 1. Nevi Baştaki uzuvların şekillerinin hikmeti 2. Nevi İnsanın diğer uzuvlarının şekillerinin hikmeti 3. Nevi İnsanın uzuvlarının şekillerinin hikmeti 4. Nevi Baş ve boyun azalarının şekilleri 5. Nevi Diğer uzuvlardaki kıyafetin ahkamı 6. Nevi Kadınların güzellik ve alametleri ve dellileri 7. Nevi Uzuvlarının kıyafetlerinin zıt delillerle itidali 8. Nevi Bedende ihtilaçların ahkâmı BEŞİNCİ BÂB Ademi aleme tatbik ve enfüsün afaka tevfikini dört fasılda anlatır. BİRİNCİ FASIL İnsan bedeninin zaman ve mekanlara benzemesini sekiz nevi ile bayan eder 1. Nev Âlemin Âdem için yaratıldığını bildirir 2. Nevi İnsan alemini Âlem-i kebire tatbik ve bazısını arza Tevfik etmenin yolu 3. Nevi İnsan aleminin eflâke benzemesi 4. Nevi İnsan bedeninin zaman ve mekana ve ruhun sultana benzetilmesi 5. Nevi İnsanın kalbinde bulunan kötü huyların hayvanlara benzemesi ve rüya tabiri 6. Nevi Âfâk ve enfüsün birbirine tatbik olunduğu, insan alemi şeklinin alem-i kebirin aksi olduğu 7. Nevi İnsanın batını ve zahiri, cihanın batın ve zahirine mutabıktır. 8. Nevi İnsan aleminin ahret alemine çeşitli şekillerde benzerlik ve ortaklığını bildirir. İKİNCİ FASIL İnsan kendi vücudundan Hâlik’ının vücudunu kendi sıfatlarından O’nun sıfatlarını anlatması ve kamil insanın alametlerini altı nevi ile bildirir. 1. Nevi İnsanın kendi vücudunda Halik’ının vücudunu idrak etmesi 2. Nevi İnsan ruhunun sıfatlarının Zat-ın sıfatlarına benzediğinin anlaşılma yolu 3. Nevi İnsanın kendi bedenindeki tasarruftan Hakk Teâlâ’nın alemdeki tasarrufunun anlaşılması 4. Nevi Kendi nefsini tenzihten Rabb’ini tenzihin anlaşılması 5. Nevi İnsan ruhunun tenzihi, cismin fenası, ruhun bekası 6. Nevi Âlemin özünün özü insan-ı kamildir. Kullukta rızaya kavuşur. ÜÇÜNCÜ FASIL Muhafaza edilmesi gereken mürekkep uzuölarda ruhun mahiyetleri ve bedenin sıhhatini onbir nevi olarak beyan eder. 1. Nevi Muhafazası gereken mürekkep uzuölarda ruhun mahiyeti, yeri ve faydaları 2. Nevi Bedenin sıhhatinin korunması erkanından olan micaçlar 3. Nevi Bedenin sıhhatinin korunması erkanından olan zaruri altı sebep 4. Nevi Zaruri altı sebepten üç sebebin ta’dili 5. Nevi Zaruri altı sebepten diğer üçünün da’dili 6. Nevi Sıhhat halinde mutad olunan itrazattan cim’a ve hamamın ta’dilli 7. Nevi Çok kullanılan ilaç ve gıdaların faydasını ebced sırasına göre bildirir 8. Nevi Çok kullanılan ilaç ve gıdaları kalemen safes sırasınca bildirir. 9. Nevi Çok kullanılan ilaç ve gıdaların isim ve hükümlerini bildirir. 10. Nevi Bedenin sıhhati için olan yemek ve içmenin edeb ve kaideleri ve bazı yemeklerin faydaları. 11. Nevi Dinin edeblerine uygun olarak güzel giyinmek DÖRDÜNCÜ FASIL Ölümü fazilet ve hakikatını, can bildirir 1. Nevi Ölümün fazilet ve faydalarını ayet ve hadislerle bildirir 2. Nevi Ölümün hakikatı 3. Nevi İnsanın ölümünün mahiyeti 4. Nevi İhtiyarlık rezaleti, ölüm kerameti ve ruhun selameti. 5. Nevi Ölümün nasıl olduğu ve ruhun bedenden ayrılması 6. Nevi İnsan ruhunun başlangıç ve sonu 7. Nevi Öldükten sonra ruhların ahlakı iktizasınca olan halleri ÜÇÜNCÜ FEN İtikadın düzelmesi, imân ve irfânı beş bâbda bildirir. BİRİNCİ BÂB Kitab ve sünnete uyma, dünya sevgisini terk, ruhun, kalbin hakikatını dört fasılda anlatır. BİRİNCİ FASIL Kitab ve sünnete uymak, itikadı düzeltmek ve namaz kılmak beş nevide anlatılmıştır. 1. Nevi İnsanın cahillik ve gafletle hayvan gibi, marifetle insan-ı kamil olması 2. Nevi Kur’an-ı Kerim ile hidayete ermeyi âyet ve hadislerle bildirir. 3. Nevi Hz. Peygamber’e uymayı ve bid’adlerden kaçınmayı âyet ve hadislerle bildirir. 4. Nevi İtikadı düzeltme ve ehl-i sünnet ve’l-cemaat mezhebine uyma 5. Nevi Abdestin farzları ve imam-ı A’zam’ın mezhebine uygun namaz kılmak. İKİNCİ FASIL Dünyanın hakikatı ve onda mezmum olan şeyleri sekiz nevi ile beyân eder. 1. Nevi Dünyanın fani , aşağı kimselerin arzusu olduğunu ayet ve hadis-i kudsi ile bildirir. 2. Nevi Dünyanın bela yeri, ahretin zevk ve safa yeri olduğunun hadislerle beyanı 3. Nevi Dünyanın ne olduğu, ona meyledenin şakiliği, terk edenin saidliği. 4. Nevi Dünyanın had ve hakikatı, üç kısma ayrılması ve ahret kısmı. 5. Nevi Kötü olan dünyanın gaddar ve sahir olduğu, saadet ehlinin kanatta selamet bulduğu 6. Nevi. Dünya sevgisi Mevlâ’nın huzuruna manidir. Zühd ile gönül kurtulur. 7. Nevi Dünya ve ehli, nefs ve hevasının mü’min taatına mani olduğu 8. Nevi Dünya ehlinden yüz çevirme, sakınma, nefsini bırakıp gönülden Mevlâ’ya gitme. ÜÇÜNCÜ FASIL. İrfan mahallinin kalb ve ruhun içi olduğunu yedi nevi ile beyan eder. 1. Nevi irfan mahallinin kalb ve ruhun içi olduğunu yedi nevi ile beyan eder. 2. Nevi İrfan yerinin kalb olduğunu ve kalbden içeri girenin huzuru bilindiğini kudsi hadislerle bildirir. 3. Nevi Marifetin yerinin kalbin içi olduğunu hadislerle bildirir. 4. Nevi Marifetullah’ın yeri olan kalbin mahiyeti 5. Nevi Kalbin özelliği ve halleri 6. Nevi İnsan kalbinin cevheri olan akl-ı mead’ın had ve hakikatı 7. Nevi Aklın menşei olan akl-ı kül’ün şanının büyüklüğü ve herkese lütf ve ihsanı. DÖRDÜNCÜ FASIL Kalbin marifetinin Allah yolunun şartı olduğunu ondört nevi ile anlatır. 1. Nevi İnsan kalbinin değişmesinin kalblerin sahibiyle olduğu ayet ve hadislerle bildirir. 2. Nevi Kalbin hakiki manası ve sırrı 3. Nevi Kalbin azamet ve vüs’atı ve değiştiricisine yakınlığının nisbeti 4. Nevi Kalbin fazileti, kemali ve şerefi 5. Nevi Kalbin yedi tavrının halleri 6. Nevi Kalb, marifete kavuşunca tasarruf eder, sonra fariğ olur 7. Nevi Kalbin, kendi aleminden rüya, ölüm ve ilham ile lezzet ve izzet bulması. 8. Nevi Kalbin, kendi alemini unutması ve hatırlaması 9. Nevi Kalbin, kendi alemine riyazetle ve akl-ı külden hikmet alması 10. Nevi Kalb marifet ile lezzet ve izzet bulur 11. Nevi Kalbin kendi alemine teveccühü her şeyden elzemdir. 12. Nevi İnsan ruhu nice alemlerden sefer edip, bedende kemalini bulması 13. Nevi Ruhun beden aleminde nasıl noksanlaşıp kemale geldiği 14. Nevi Ruhun tenezzülatı, halleri, terakkisi ve kemali İKİNCİ BÂB İrfan yolunun esaslarını altı fasılda anlatır BİRİNCİ FASIL Az yemenin faydaları. 1. Nevi Açlığın faziletini bir ayet-i kerime ve hadis-i şeriflerle bildirir. 2. Nevi Tokluğun afetleri ve açlıktaki kerametler 3. Nevi Tokluğun rezaleti, açlığın fazileti 4. Nevi Az yemenin nasıl olduğu, miktarı, fayda v eesrarı 5. Nevi Tokluğun alametleri ve açlığın kerametleri 6. Nevi Tokluğun afetleri, açlığın ve orucun faydaları 7. Nevi Çok yemenin on afeti ve az yemenin üstünlükleri 8. Nevi Açlığın kısımları hal ve makamları İKİNCİ FASIL İkinci esas olan az uyumayı, faydalarını on nevi ile bildirir. 1. Nevi Az uyumayı ayet ve hadis-i kudsi ile bildirir 2. Nevi Gece kalkmanın faziletini hadis-i şeriflerle bildirir 3. Nevi Az uyumak, gece kalkmak ve avamın gafleti 4. Nevi Uykuyu azaltan gece kalkmanın fazileti 5. Nevi Az uyumanın iyi haslet olduğu 6. Nevi Uykunun kötü, fazlasının zararlı olduğu 7. Nevi Az uykunun kalbe cila, göze sürme olması 8. Nevi Uykudaki sır ve faydaları 9. Nevi Uykunun hakikatı ve avamın ruhlarının berzahta bulunması 10. Nevi Uyanıklığın kısımları, hal ve makamları ÜÇÜNCÜ FASIL Üçüncü esas olan az konuşmanın faydalarını altı nevi ile beyan eder. 1. Nevi AZ konuşmayı, ayet ve hadislerle bildirir 2. Nevi Az konuşmak, günahtan sakınmak ve izzet verir. 3. Nevi Dilini korumada, vaktini ve hayatını hıfz ve sırlarını örtmek vardır 4. Nevi Az konuşmak izzet ve ikbal verir ve kemale eriştirir 5. Nevi Susmanın kalb ve ruhu koruma olması irfan talibinin dünyayı terki 6. Nevi Susmanın kısımları, hali, makamı v eirfan ehlinin kalb hallerini rümuzla işareti. DÖRDÜNCÜ FASIL Dördüncü esas olan uzletin faydalarını on nevi ile beyan eder 1. Nevi Uzleti ayet ve hadis-i kudsi ile bildirir 2. Nevi Uzletin izzet ve ihtiram verdiğini hadis-i şeriflerle bildirir 3. Nevi Uzlet Allahü Teâla’ya yakınlıktır ve üns verir 4. Nevi Uzlet büyüklerin adetidir ve daimi huzurudur 5. Nevi Uzlet, Allahü Teâlâ’ya taate götürür ve tam huzur verir 6. Nevi Uzlet maksada kavuşturur 7. Nevi Uzlet zikr ve fikre ve tam teveccühe yardımcıdır. 8. Nevi Uzlet eden arifler iki kisimdir 9. Nevi Uzletin kısımları ve halleri 10. Nevi Uzletin nihayeti olan halvete girmenin şartı, erkanı ve usulleri BEŞİNCİ FASIL Beşinci esas olan zikr-i daiminin faydalarını dokuz nevi ile bildirir. 1. Nevi Zikri ayte-i kerime ve hadis-i kudsi ile bildirir 2. Nevi Zikrin ünse sebep olduğunu hadis-i şeriflerle bildirir 3. Nevi Zikrin fazileti ve faydalarını bildirir 4. Nevi Zikrin özellikleri ve tesirleri 5. Nevi Zikrin netice istiğrakını hal ve kerametlerini bildirir 6. Nevi Zikrin üç mertebesi 7. Nevi Dil ile zikrin sonunun alametleri 8. Nevi Zikrin edebleri, tesir ve halleri 9. Nevi Kelime-i tevhidin üstünlükleri ve özel tesirleri ALTINCI FASIL Altıncı esas olan tefekkürün faydalarını beş nevi ile bildirir. 1. Nevi Tefekkür ve ferasetle kalbi korumak 2. Nevi Kalbe gelen havatırın menşe ve esası, iyi ve kötü alametleri 3. Nevi asılların aslı olan insan kalbinin elzem olan korunması 4. Nevi Kalbi korumak, bedeni korumaktan önemlidir 5. Nevi Kalbin afetlerinin esası, ilaçlarının kısımları ve sıfatlarının isimelri ÜÇÜNCÜ BÂB Ruh makamları olan tevekkül, tefviz, sabır ve rizayı dört fasılda bildirir. BİRİNCİ FASIL Marifet yolunun birinci aslı olan tevekkülün faziletini yedi nevi ile anlatır. 1. Nevi Tevekkülün faziletini Kur’an-ı Kerim ve hadis-i şeriflerle bildirir 2. Nevi Tevekkülün kemalini ta’rifi keramet, tesir ve halleri 3. Nevi Hakk Teala’ya tevekkül, rızık konusunda de ehem ve elzemdir. 4. Nevi Tam tevekkülün had ve hakikatı ve vücubunun hikmeti 5. Nevi Tam tevekkülün tesirleri ve tevekkül ehlinin bazı hikayeleri 6. Nevi Rızık konusunda tam tevekkülün herkese lüzumlu olduğu 7. Nevi Tam tevekkülün elde edilmesi ve ehlinin rahat olması. İKİNCİ FASIL Marıfet yolunun ikinci esası tefvizin faydalarını sekiz nevi ile bildirir. 1. Nevi Tevfizin faziletini ayet ve hadislerle bildirir 2. Nevi Tevfiz ve teslimin tarif ve hakikatı tesir ve faydaları 3. Nevi Tevfiz ve teslimin şart ve faydaları 4. Nevi Tevfiz ve teslim, insan için önemli oluşunun sebeb ve sırrı 5. Nevi. Tevfiz ve teslim, kuvvetli iksir, belki cennet-i naimdir 6. Nevi Tevfiz ve teslimin tesir ve faydaları 7. Nevi Tevfiz ve teslim insana her işinde her şeyden önemli ve lazımdır 8. Nevi Tevfiz ve teslim insana her işinde her şeyden önemli ve lazımdır. ÜÇÜNCÜ FASIL Marifet ve yolunun üçüncüsü olan sabrın faydalarını altı nevi ile beyan eder. 1. Nevi Sabrın faziletlerinin ayet ve hadislerle bildirilmesi 2. Nevi Sabır ve tahammülün had ve hakikatı , tatlılığı ve kerameti 3. Nevi Sabır ve tahammülün tesir ve faydaları 4. Nevi Sabır ve tahammülün kısımları, faydaları, feryad ve figanın afetleri 5. Nevi Sabır ile her kemal hasıl olur 6. Nevi sabır ve tahammülün elde edilme yolu ve misalleri DÖRDÜNCÜ FASIL Dördüncü asıl olan rızayı altı nevi ile bildirir. 1. Nevi Rızamın faziletini ayet ve hadislerle bildirir 2. Nevi Kazaya rızanın tarif ve hakikatı 3. Nevi Kazaya rızanın fayda, alamet ve kısımları 4. Nevi Kazaya rızanın tesir ve faydaları 5. Nevi Rızanın fayda ve hünerleri, rızasızlığın zararları 6. Nevi Dört aslın özeti Tefvizname… DÖRDÜNCÜ BÂB Matlab-ı a’lâ olan mârifet ve muhabbeti beş fasıl ile bildirir. BİRİNCİ FASIL Nefsini tanımadan Rabb’ini tanımanın anahtarda olduğunu dokuz nevi ile bildirir. 1. Nevi Allahü Teâla’yı tanımayı ayet ve hadislerle bildirir 2. Nevi Kendini tanımak Allahü Teâla’yı tanımaya götürür. 3. Nevi Marifet-i Mevlâ, matlab-ı al’adır 4. Nevi Ârif, masivayı unutup Hz. Mevla’yı bulur 5. Nevi Ârif, kendi vücudundan geçip marufla beka bulur 6. Nevi Ârifde korku ve üzüntü yoktur. 7. Nevi Zühd ehli ile, marifet sahiplerinin farkını bildirir. 8. Nevi Âriflerin şanının yüksekliği 9. Nevi Ârifin marufu Hz. Bâri’dir. İKİNCİ FASIL Muhabetullah’ın en yüksek maksat olduğunu yirmidört nevi ile bildirir. 1. Nevi Muhabbet-i Mevlâ’nın faziletini ayetler ve hadis-i kudsi ile bildirir. 2. Nevi Muhabett-i Mevla’nın fazilet ve faydalarını hadis-i şeriflerle bildirir. 3. Nevi Muhabbetin haddi, hikikati 4. Nevi Muhabettin esası, özellikleri, fayda ve makamları 5. Nevi Muhabbetin bazı alametleri 6. Nevi Allah sevgisinin gönülde zuhuru ve cevelanı 7. Nevi Muhabbetin tarif ve hakikati 8. Nevi Muhabbetin çeşitleri ve kısımları 9. Nevi Muhabbetin isimleri 10. Nevi Muhabbetin özellikleri ve gariplikleri 11. Nevi Zatın muhabbeti 12. Nevi Sıfatların muhabbeti 13. Nevi Fiillerin muhabbeti 14. Nevi Eserlerin muhabbeti 15. Nevi Muhabbetin dört kısmının birbiriyle kaynaşması 16. Nevi Bu dört kısım muhabbetin eser ve semereleri 17. Nevi Muhabbetin yedi meşhur ismi 18. Nevi Muhabbet ağacının yaprakları olan şevk ve iştiyak 19. Nevi Muhabbet ağacının semeresi olan hakiki aşk 20. Nevi Hz Mevlâ’nın aşkı, beşerin aklından yüksektir 21. Nevi Aşkın hali ve aşkın melameti 22. Nevi Aşk-ı Mevlâ’nın gizli sırları ve yüksek şanı 23. Nevi Aşk-ı Mevlâ’nın mecaz ve hakikati 24. Nevi Aşk-ı Mevlâ’ya kavuşma yollarının usülü ÜÇÜNCÜ FASIL Hikmet-i evliyanın iml-i sudur olduğunu dört nevi ile bildirir. 1. Nevi Evliya hikmetinin fazilet ve faydalarını ayet ve hadislerle bildirir. 2. Nevi Evliya hikmetinin had ve alameti ve kıymeti 3. Nevi Evliya hikmeti, faydalı ilimlerden lezzetli ve faydalıdır 4. Nevi. Evliya hikmeti, onların temiz sözlerinden tatlıdır. DÖRDÜNCÜ FASIL Evliya-i kiramın fazilet ve bereketlerini dokuz nevi ile beyan eder. 1. Nevi Evliyâ-ı kirâmın fazilet ve bereketlerinin ayet ve hadislerle bildirilmesi. 2. Nevi Evliyâ-ı kirâmın rüsum ve adetleri, kalb ile seyahatları 3. Nevi Evliyâ-ı kirâmın hadd ve alametleri, huzur ve selametleri 4. Nevi Evliyâ-ı kirâmın evsaf ve alametleri, huzur ve selametleri 5. Nevi Evliyâ-ı kirâmın harık-ı adetleri, emniyet ve rahatları 6. Nevi Evliyâ-ı kirâmın harekat ve sekenatı, berekat ve ibadetleri 7. Nevi Evliyâ-ı kirâmın mertebe ve makamları 8. Nevi Evliyâ-ı kirâmın müşahedelirinin sonu ve alametleri 9. Nevi Evliyâ-ı kirâmın sıfatlarının fenası ve zatlarının bekası BEŞİNCİ FASILEvliyanın seçilmişlerinin seçtikleri Nakşibendi tarikatını yedi nevi ile beyan eder. 1. Nevi Nakşibendi tarikatının erkan ve hakikatı 2. Nevi Nakşibendi yolunun üç yolundan birincisi 3. Nevi Nakşibendi tarikinin ikinci yolu 4. Nevi Nakşibendi tarikinin üçüncü yolu 5. Nevi Nakşibendi tarikinin saliki her kemale maliktir 6. Nevi Marifet yolunda hidayet caddesinden sapıtanlar 7. Nevi Tasavvuf ehlinin oniki fırka olduğu, bir fırkasının kurtulduğu BEŞİNCİ BÂB Allâhü Teâlâ’nın dergahına süluku sekiz fasıl ile bildirir. BİRİNCİ FASIL Seyr ve sülukun hal ve hüccetleri, edeb ve rükunlerini sekiz nevi ile bildirir. 1. Nevi İnsan ruhunun mebde ve meadı 2. Nevi İnsan vücudunda bulunan şehvani nefs ile nefs-i natıkayı bildirir 3. Nevi Nefs-i natıkanın insan bedenine olan taalluku 4. Nevi Kalb ile sahibi arasındaki perdeler nelerdir 5. Nevi İnsan nefsinin kısaca yedi makamı 6. Nevi Kalbi kötü sıfatlardan arındırıp iyi sıfatlarla süslemek, memaldır 7. Nevi Yedi makamdan birinci makamda olan nefs-i emmare 8. Nevi Nefs-i emarenin birinci makamdan kurtulma yolu İKİNCİ FASIL Yedi makamdan ikincisi loan nefs-i levvâmeyi dokuz nevi ile bildirir. 1. Nevi Nefs-i levammenin bu ismi alması ve sıfatları 2. Nevi İkinci makamda duraklayan ebrar ve mukarreblerin farkı 3. Nevi Nefs-i levvamenin ikinci makamdan üçüncü makama çıkma çaresi 4. Nevi İkinci makamda kul, Mevlâdan ayıran engeller 5. Nevi İkinci makamda, nefs-i levvamenin alem-i misâle geçmesi 6. Nevi Âlem-i misalde olan fehvaniyye, tasfiye ve tezkiye alametleri 7. Nevi Kalbin tasfiyesinin ve tezkiyesinin en güzel ve kolay yolu 8. Nevi İkinci makamda salikte bulunan gadabın menşei ve ilacı 9. Nevi İkinci makamda bulunan engelleri gideren işler ÜCÜNCÜ FASIL Üçüncü makamda bulunan nefs-i mülhimeyi on nevi ile beyan eder. 1. NeviNefs-i mülhimenin bu ismi alması sıfatları ve terakkisi 2. Nevi Üçüncü makamda bulunan salikin mürşide teslim-i irade etmesi 3. Nevi Üçüncü makama mahsus olan isim ile iştigal 4. Nevi Hakikatın batını ve sırrı, şeriat olduğunu bir misalle bildirir. 5. Nevi Üçüncü makama mahsus olan isim ve iştiğal 6. Nevi Üçüncü makamda nefs-i mülhimenin güzel vasıfları 7. Nevi Üçüncü makamda olan salike rühanilerin hitabı 8. Nevi Üçüncü makamda olan salıkın aşk hali 9. Nevi Üçüncü makamda olan salikin inkıbaz ve ftikârı 10. Nevi Üçüncü makamda olan salike üçüncü ismin te’siri DÖRDÜNCÜ FASIL Dördüncü makamda bulunan nefs_i mutmainneyi dört nevi ile beyan eder. 1. Nevi Mutmainne nefsin bu ismi alması ve sıfatları 2. Nevi Dördüncü makamda bulunan kamilin meyi ve iltifatı 3. Nevi Dördüncü makamda bulunan kamilin Peygamber’e muhabbeti 4. Nevi Ezkiyanın sülükü tercihini ve evliya yollarına tatbikini bildirir. BEŞİNCİ FASIL Nefs-i radıyyeyi üç nevi ile beyan eder. 1. Nevi Nefs-i radiyyenin bu ismi alması ve sıfatları 2. Nevi Beşinci makamda bulunan kamilin halleri 3. Nevi ilmü’l yakin, aynü’l-yakin ve Hakku’l-yakin halleri ALTINCI FASIL Altıncı makamda bulunan nefs-i mardiyyeyi üç nevi ile bildirir. 1. Nevi Nefs-i mardiyyeinn bu ismi alması ve sıfatları 2. Nevi Altıncı makamda bulunan kamilin halleri 3. Nevi Tabiat, zıll ve nefs-i rahmaninin, üçünün bir cevher olduğu. YEDİNCİ FASIL Yedinci makamda bulunan nefs-i kâmileyi sekiz nevi ile beyân eder. 1. Nevi Nefs-i kamilenin bu ismi alması ve sıfatları 2. Nevi Mürşid-i kamilin alametleri, keramet ve ibadetleri 3. Nevi Kabiliyetli salikin metanet ve alametleri 4. Nevi Kabiliyetli salik üzüntü ve kabz ile münşerih olur. 5. Nevi Salik, nefs-i emare makamında iken şeytanın yolunu kesmesi 6. Nevi Salik, nefs-i levvamede iken, şeytanın yolunu kesmesi 7. Nevi Salik nefs-i mülhimede iken, şeytanın, yolunu kesmesi 8. Nevi Nefs-i mütmainneye gelmesi, Mevlâ’nın kal’asına girmesi. SEKİZİNCİ FASIL Şeyh İsmail, Tillovi’nin hallerini on nevi ile beyan eder. 1. Nevi Hz. Gavs’ın neseb, mezheb meşreb ve dili 2. Nevi Hz. Gavs’ın kuyu hikayesi 3. Nevi Hz. Gavs’ın şemail ve ibadetleri 4. Nevi Hz. Gavs’ın adet ve elbiseleri 5. Nevi Hz. Gavs’ın müridi Osman Efendi’nin ilk halleri 6. Nevi Osman Efendi’nin mürşid araması 7. Nevi Hz. Gavs’ın, Osman Efendi ile görüşmesi 8. Nevi Hz. Gavs’ın bazı kerametleri 9. Nevi Osman Efendinin vefatı 10. Nevi Hz. Gavs’ın istikameti ve vefatı zamanı. KİTABIN HATİMESİ Habibullah’ın sohbeti ve erkânını dört fasılda beyân eder BİRİNCİ FASIL Habibullah’ın kısaca hallerini ve güzel geçinmeyi üç nevi ile bildirir. 1. Nevi Resullullah’ın Ashâbını, din âlimlerinin güzel ahlakını bildirir. 2. Nevi İnsanlara iyi geçinmeyi ayetlerle bildirir. 3. Nevi Herkese iyi davranmayı Hadis-i ile bildirir. İKİNCİ FASIL İnsanlarla iyi geçinmenin , evlenmenin fayda ve zararlarını dört nevi ile anlatır. 1. Nevi İnsanlarla iyi geçinmenin faydalarını hadisi şeriflerle bildirir. 2. Nevi İnsanlarla iyi geçinmeyi haber ve eserle bildirir. 3. Nevi İnsanlarla iyi geçinmeye dair büyüklerin sözleri 4. Nevi Evlenmenin fayda ve zararları. ÜÇÜNCÜ FASIL Hâlık ve halkla sohbetin edeb ve rükunlerini onüç nevi olarak bildirir. 1. Nevi Kulun Mevlâ’sıyla huzur ve ünsiyetini edebleri 2. Nevi Âlimin taliblerine talim ve tedrisinin edebleri 3. Nevi Talebenin üstadından ilim öğrenmesinin edebleri 4. Nevi Baba ve anne ile ülfetin edebleri 5. Nevi Evlenmenin edeb ve şartları 6. Nevi Ehli ile oynama ve cimanın edeb ve şartları 7. Nevi Birleşme zamanı ve çocukların hal ve şekilleri 8. Nevi Kişinin ehliyle sohbet ve ülfetinin edebleri 9. Nevi Kadının kocasıyla sohbet ve ülfetinin edebleri 10. Nevi Kişinin evladıyla sohbet ve ülfetinin edebleri 11. Nevi Efendinin köle ve cariyesi ile sohbetinin edepleri 12. Nevi Akrabanın akraba ile sohbetlerinin edebleri 13. Nevi Kişinin komşusuyla sahbetinin edebleri DÖRDÜNCÜ FASIL Dostlarla ve tanıdıklarla cahil ve avâmla olan sohbetin edeblerini altı nevi olarak bildirir. 1. Nevi İyi arkadaşlarla sohbetin edebleri 2. Nevi İnsanlar arasındaki sohbet ve ülfetin edebleri 3. Nevi Cahil kimselerle sohbetin edebleri 4. Nevi Âlimlerin zahir ve işlerindeki intizam 5. Nevi Evliya-yı kirâmın zahiri işlerindeki intizam 6. Nevi Bütün uzuvların günah ve âfetleri, zenginlik ve fakirlik sebepleri ERZURUMLU İBRAHİM HAKKI KİMDİR? 18 Mayıs 1703 yılında Erzurum Haskale’de doğan İbrahim Hakkı, toplumda Erzurumlu İbrahim Hakkı olarak tanınmaktadır. Erzurumlu İbrahim Hakkı mutasavıf, alim ve sosyologtur. Annesi Hanife Hatun’un soyu İslamiyetin kurucusu Hz. Muhammed’e kadar uzandığı söylenmektedir. Babası ise Derviş Osman’dır. Küçük yaşta annesini kaybeden İbrahim Hakkı, amcasının yanında kalarak eğitimine bir süre daha burada devam etmiştir. Eşinin ölümünün ardından Tillo’ya giderek Kadiri şeyhlerinden İsmail Fakirullah’ın cemiyetine katılmıştır. Eğitimini bir süre amcasının yanında devam eden İbrahim Hakkı, 9 yaşına geldiğinde amcası ile birlikte babasının yanına Tillo’ya gitmişlerdir. Burada tefsir, hadis ve fıkıh eğitimi alan İbrahim Hakkı, daha sonra Molla Muhammed al- Suhrani’den astronomi ve matematik dersleri almıştır. Birçok önemli esere imza atmış olan İbrahim Hakkı, düz yazı ve manzum olarak toplamda 15 eser yazmıştır. İbrahim Hakkı, astronomi, fizik, psikoloji, sosyoloji ve din gibi birbirinden önemli bu alanlar üzerinde birçok çalışmaya imza atmıştır. Tasavvuftan edebiyata kadar pek çok alanda bilgi sahibi olan İbrahim Hakkı, 18. yüzyıl klasik İslam kültürünün Osmanlı’daki son temsilcilerinden biri olarak sayılmaktadır. Erzurumlu İbrahim Hakkı, 22 Haziran 1780 tarihinde vefat etmiş ve Şiir’tin Tillo ilçesinde defnedilmiştir. Erzurumlu İbrahim Hakkı’nın en önemli eserleri Divan ve Marifetname olarak belirtilmektedir. Marifetname eserini halkın anlayabileceği şekilde yazmış ve tasavvufi konuların yanı sıra astronomi ve fen bilimlerini kapsayan birçok konuya yer vermiştir. Ansiklopedik özelliğe sahip olan Marifetname, 1757 yılında tamamlanmıştır. Kitabın yazım sürecinde yaklaşık 400 kitaptan yararlanıldığı söylenirken ilk defa bu kitapta Güneş Sistemi hey’et-i cedide’ anlatılmıştır. MARİFETNAME NEDİR? Erzurumlu İbrahim Hakkı Hazretleri'nin en önemli eserlerinden biri olan Marifetname, 1757 yılında yazımı tamamlanmış ansiklopedi türünde bir eserdir. Yaklaşık 600 sayfa olan eser, 400 kitaptan yararlanılarak yazılmıştır. Mısır ve İstabul'da farklı tarihlerde basılan bu eser, aynı zamanda Arapça’dan Farsça’ya da çevrilmiştir. Önsüzü tamamen dini olarak hazırlanan eserde, tasavvuftan, edebiyata, edebiyattan astronomiye kadar pek çok konu yer almıştır. Bir önsöz, bir sonsöz ve üç büyük bölümün yanı sıra her bölüm alt bölümlere ayrılarak hazırlanmıştır. Ana konuların yanı sıra konu aralarında beyitler ve şiirler yer almıştır. Birinci Bölüm; Allahın varlığı ve birliği anlatılan birinci bölümde; madenler, bitkiler, insanlar, coğrafya, takvim, geometri ve astronomi konuları yer alır. İkinci Bölüm; Anatomi ve fizyolojinin anlatıldığı ikinci bölümde; insan vücudu estetik ve yapısal anlamda anlatılırken insanın huylarına da yer verilmiştir. İkinci bölümün sonlarına doğru insan ruhu, insan sağlığı ve ölüm konuları detaylıca anlatılmıştır. Üçüncü Bölüm; Bir başka değişle törebilimi olarak nitelendirilen üçüncü ve son bölümde; öğrenci öğretmen ilişkileri, öğretimin yolu ve yöntemleri, anne ve babaya karşı çocuğun tutumu, evlilik, karı koca ilişkileri, anne babanın çocuklarına karşı tutumları, eş, dost, komşu ve akraba ilişkileri gibi konular detaylıca incelenmiştir. MARİFETNAME – ÇOCUĞUNUZUN CİNSİYETİ KIZ MI ERKEK Mİ? 300 yıl önce yazılmış olan, Erzurumlu İbrahim Hakkı’nın Marifetname adlı eserinde yer alan bilgilere göre; cima vaktine göre bebeğinizin cinsiyetini, huy ve karakterini öğrenmeniz mümkün. Bilim adamı ve mutasavvıf olan Erzurumlu İbrahim Hakkı, ansiklopedi tarzındaki kitabında astronomiden kadın-erkek ilişkilerine kadar pek çok konuya değinmiştir. Cima Sözlükte cinsel ilişkide bulunma anlamına gelen cima, kadın ve erkek arasındaki cinsi münasebet anlamına gelen fıkıh terimi. Cima Vakitlerine Göre Bebeğin Cinsiyeti Erkeğin suyu erken gelip de çok olursa, çocuk öncelikle oğlan olup, ekseriya amcasına benzer. Eğer erkeğin suyu erken gelip de kadınınki çok olursa çabuk akma sebebiyle çocuk oğlan, fakat kadınınkinin çokluğu dolayısıyla çocuk dayısına benzer. Eğer kadının suyu daha evvel gelir ve fakat erkeğin suyu daha bol olursa o zaman çabukevvel akması sebebiyle çocuk kız olur fakat erkeğin suyunun çokluğu nedeniyle kız halasına benzer. Eğer kadının suyu erkekten evvel gelir ve onunkinden çok olursa doğan çocuk kız olur ve fakat daha çok teyzesine benzer. Erkek ve kadının birleşik menileri rahmin dört ağzından yalnızca birine girerse çocuk bir, iki ağza girerse çocuk iki, üçüne girerse üç, dördüne girerse dört çocuk doğar. ►Çin Takvimi ile Bebek Cinsiyeti Belirleme İçin Tıklayınız... Otomatik Hesaplama Robotu , Cima Vakitlerine Göre Çocuk Karakter Analizi Cima sırasında konuşanın çocuğu dilsiz olur. Cimada öpüşenin çocuğu sağır olur. Başkalarının yanında cima edenin çocuğu hırsız olur. Öğleden sonra yapılan çocuğun gözü şaşı olur. Kadının rızası dışında cima yapılırsa çocuk ahmak olur. Ayın ilk günü yapılan çocuk güzel olur. Pazartesi gecesi cima yapılırsa çocuk Kur’an hafızı olur. Salı gecesi cima yapılırsa çocuk cömert ve merhametli olur. Çarşamba günü cima yapılırsa çocuk öldürmeye meğilli olur. Perşembe gecesi cima yapılırsa çocuk alim ve amil olur. Cuma namazından önce cima yapılırsa çocuk mutlu ve ölümünde şehit olur. Cuma gecesi cima yapılırsa çocuk abid ve arif olur. Pazar gecesi cima yapılırsa çocuk yol kesici olur. Ramazan bayramı gecesi cima yapılırsa doğan çocuk serkeş ve inatçı olur. Kurban bayramı gecesi cima yapılırsa doğan çocuk 4 ya da 6 parmaklı olur. Ayakta yapılan cima sonucu doğan çocuk yatağına işer. Meyve ağacı altında yapılan cimada doğan çocuk zalim olur. ► Marifetname'den Seğirmeler ve Anlamları Marifetname – Vücuda Göre Karakter Analizi Alnı dar olanın ahlakı da dar olur. Alnı yumru olan kötü ve aldaltıcı olur. Alnı enli olanın kötü huyluluğu hastalık gibidir, ondan ayrılmaz. Alnı düzgün olan kişi emniyetli olur. Alnı kırışıksız olan tembel olur. Alnında uzun kırışıklıklar olan anlayışlı olur. Alnında pek az kırışıklık bulunan cömert olur. Ağzı küçük olan güzel olur ancak korkak olurlar. Ağzı büyük olan yiğit olur. Ağzı eğri olan kötüdür. Başı büyük olan akıllı olur. Başının üstü yassı olan keder çekmez. Başının cildi sağlam olan hayır işler. Başı kel olan kötü huyu olur. Bakışı gevşek olan süslü olur. Benzi kızıl renkli olan edeblidir. Benzi sarı olan hastalıklı olur. Benzi siyah olan tevekkel olur. Burnu biraz uzun olan anlayışsız olur. Burnu kısa olanın içinde korkusu çok olur. Burnunun ucu top gibi olan neşelidir. Burnunun ucu ağzına yakın insandan sakının. Burun delikleri geniş olanlar içinde kibir ve haset barındırır. Burnunun iki kanadı hareketli olanlarda kahır ve inat bulunur. Burnu geniş olanda şehvet hastalık haline varmıştır. Burnu eğri olan himmette bulunmayı düşünür. Burnundan konuşan kişi kibirli olur. Boynu uzun olan saf ve akıllı olur. Boynu çok uzun olan kişide olgunluk az olur. Boynu kısa olan hileli iş peşinde olur. Boynu orta uzunlukta olan kişiler hayır işleriyle uğraşır. Boynu kalın olan insan gece gündüz yemek yer. Çenesi enli olanlar kaba ve sert karakterde olur. Çenesi orta halli olanlar güzel ve akıllı olur. Çenesi ince olan erkek akılsız olur. Dudakları etli olan kişiler kızgın ve sakil ağır, uyumsuz ve kaba olur. Dişleri iri olan kötülük yapar. Dişi orta boyda olanın işi doğruluk ve esenlik olur. Gerdanı ince olan cahil olur. Gözü çukur ve eğik olanlar kibirli olur. Gözü siyah renk olan itaatkar olur. Gözü kanlı olan yiğit olur. Gözü mavi renk olan zekidir. Gözleri mavi veya gök rengi olandan uzak dur. Gözü ela renk olan edeblidir. Gözü küçük olan hafif kişiliğe sahip olur. Gözü büyük olan güçlü kişiliğe sahip olur. Gözü yumru olan hasetçi olur. Gözü orta büyüklükte olan gerçek dosttur. Gözü kıpık yarı kapalı olan çirkin ve yaramazdır. Gözü noktalı olanın nazarı çok değer. Gözü şaşı olan kötü düşünerek bakar. Gülüşü çok olan kişi hayasız olur. Kafası geniş olan ahmak olur. Kaşı kavisli olan dilber olur. Kaşı ince olan güzeldir. Kaşı ince fakat uzun olan kibirli olur. Kaş arası açık olan dürüsttür. Kaşı çatık olan hırsız olur. Kaşı çok kıllı olan kederli ve kalbi kırık olur. Kaşının ucu ince olan fitnecidir. Kokusu güzel olanın huyu da güzel olur. Kaşlarının arası kırışık olan gam yüklü olur. Kulağı geniş ve büyük olan tembel ve cahil olur. Kulağı küçük olan hırsız olur. Saçı sert olan keskin zekalı olur. Saçı yumuşak olan ehlep ve arsız olur. Saçı sarı olan kişinin aklı fikri kibir ve gazaltır. Saçı siyah olan sabırlıdır. Saçı kumral olan kendi de huyu da güzeldir. Saçı seyrek olan arif ve zarif olur. Saçı kalın kadın anlayışsız olur. Sakalı uzun olan hünersiz olur. Sakalı sık olan sakil olur. Sözü uzatmayı severler. Sakalı değirmi yuvarlak olan olgundur. Sesi ince olan erkeğin aklı fikri şehvettir. Sesi erkek gibi olan kadın yalan söyler. Sesi kaba olan merhabayı sever ve himmeti vardır. Sesi çatallı olan halkına zarar verir. Sözü hızlı söyleyen anlayışlı olur. Yüzü küçük olan kibirlidir. Yüzü büyük olan hastalıklıdır. Yüzü etki olan sakil ağır, uyumsuz ve kaba olur. Yüzü arık zayıf ve cılız olan borcuna sadık olmaz. Yüzü uzun olan yalan konuşmayı sever. Yüzü sert olan acı sözlü olur. Yufka ve kırmızı dudaklı kişi iyi ilim tahsil eder. Mârifetnâme, Erzurumlu İbrahim Hakkı Hz. Açıklamalı Eksiksiz Tam Metin Tercüme Faruk Meyan 18x24 cm Ebat Sert Kapak Ciltli Kitap Kağıdı 1169 Sayfa Türkiye'mizin yetiştirdiği büyük İslam alimi ve arifi Şeyh İbrahim Hakkı Erzurumi hazretlerinin Marifetname'si eski tabirle birdir; yani bir ilim ve irfan okyanusudur. Baştan sona kadar inceliklerle, hikmetlerle dolu bir hazinedir. Bu eserde; dünyanın yaratılışı, tıp, fizik, kimya, astroloji, gezegenler, burçlar, uzay bilgileri, matematik, geometri, cebir, denizler ve okyanus hareketleri gibi bilimsel tüm konuların yıllar önce keşfedildiğini hayretle okuyacağınız gibi İslami yaşam tarzı ile ilgili geniş açıklamalar bulacaksınız. Böyle bir eseri milletimize sunmaktan dolayı bahtiyarlık duyuyoruz ve bizi buna muvaffak kıldığı için Yüce Halık'ımıza hamd ü senalar ediyoruz... İÇİNDEKİLER Hey’et-i İslâm’ı dört fasıl ile bildirir BİRİNCİ FASIL Kısa ve toplu olarak âlemin yaratılışını ve Arş-ı a’zamı altı nevi ile bildirir 1. Nevi Cihânı yaratan Allahü Teâlâ’nın âlemde olan bedil san’atını düşünmeye sebep olan âyetler 2. Nevi Kısaca âlemin yaradılışındaki tertibi bildirir 3. Nevi Arş-ı a’zamı ve onu taşıyanları bildirir 4. Nevi Arş-ı a’zamın etrafında olan nehirleri ve melekleri bildirir 5. Nevi Kürsi, Levh, Kalem, Sidre, Tûba ve Sûr’u bildirir 6. Nevi Sidre meleklerini, Arş horozunu ve tesbihlerini bildirir İKİNCİ FASIL Cennetleri, hûri ve gılmanları dört nevi ile bildirir 1. Nevi Cennetlerin isimleri ve sıfatları ve onlardaki nehir, ağaç ve köşkler 2. Nevi Cennet ni’metlerinin, hûri, gılmanı ve Allahû Teâlâ’yı görme devletini bildirir 3. Nevi Cennet ni’metlerinin özünü ve o devlete kavuşanı bildirir. 4. Nevi Livâ-i hamd’i ve Beyt-i ma’mur’u bildirir. ÜÇÜNCÜ FASIL Meleklerin hicablarını, denizleri, hazineleri, gökleri ve meleklerini, şekil ve tesbihlerini bildirir. 1. Nevi Meleklerin hicâblarını, denizleri, hazineleri, gökleri ve meleklerini, şekil ve tesbihlerini bildirir. 2. Nevi Güneş, ay ve yıldızların deryâ içinden doğup batmaları. 3. Nevi Gece ve gündüzü, güneşin secdesini, güneş ve ay tutulmasını bildirir. 4. Nevi Kâinatın bazı hallerini ve gök boşluğunu bildirir. DÖRDÜNCÜ FASIL Yedi deniz, Kaf dağları, yerin tabakaları, Chennem, kıyâmet alâmetleri, mahşer beş nevi ile bildirir. 1. Nevi Yedi deniz, Kaf dağları, yerin tabakaları, Chennem, kıyâmet alâmetleri, mahşer beş nevi ile bildirir. 2. Nevi Yedi kat yer, Cehennem’in tabakaları ve her birinin isim ve ehilleri. 3. Nevi Hazret-i âdem’in zuhûrunu, Cennet’e çıkış ve inişini, Habib-i Ekrem’in dünyayı teşrifini ve şeriatının bekasını bildirir. 4. Nevi Kıyâmet alâmetleri, sûr’ün üfürülmesi, zelzele, futûr ve göklerin harâb olması. 5. Nevi Sûr’un üfürülmesi, cesedlerin haşri, defter, mizân, sıfat ve A’raf. BİRİNCİ FEN Cevher ve a’râzın mahiyetini, unsurların hey’et ve tebeddülünü üç bâb ile beyan eder. BİRİNCİ BÂB Kâinatın yaratılmasındaki tertibi, cevher ve a’râzların keyfiyetini dört fasılda bildirir. BİRİNCİ FASIL Vâcibü’l-vücûdun isbâtı, cevher ve a’râzların üç nevi ile beyân eder. 1. Nevi Vâcibü’l-vücûdun isbâtını akli delilerle bildirir. 2. Nevi Mümkinü’vücûd olan beş cevheri bildirir. 3. Nevi Mümkinü’l vücûd olan a’râzın dokuz kısmı İKİNCİ FASIL Akıl, nefs ve feleklerin tertibini, anâsır-ı erbâanın sırasını, rûhların, mebde ve meâdını dört nevi ile bildirir. 1. Nevi Akıl, nefs ve feleklerin zuhûrundaki tertibi ve dört unsurdan meydana gelenler. 2. Nevi Anâsır-ı erbaânın mertebe ve tabiatları ve birbirlerine değişmeleri. 3. Nevi Unsurlardaki istihâle delileri, maden, bitki, hayvan ve insanın meydana gelmesi. 4. Nevi. Ruhların bebde ve meâdı. ÜÇÜNCÜ FASIL Hesap ilminin en önemli olan kaidelerini on nevi ele açıklar. 1. Nevi Sayısının tarifu, sahih, kesir, muntık, es’am , tam, ziyâde ve nâkıs sayılır. 2. Nevi sayıların mertebelerinin usûl ve fütûunu, toplama ve çıkarma, iki kat olma, çarpma, bölme. 3. Nevi Toplamanın kolay yolu 4. Nevi Çıkarmanın kolay yolu 5. Nevi taz’if bir sayının iki katını almak 6. Nevi tansıf bir sayının yarısını almak 7. Nevi Çeşitli çarpmanın kolay yolu 8. Nevi Bölmenin kolay yolu 9. Nevi Sayıların kareköyünü, bayağı kesir ve dört işlemini bildirir. 10. Nevi Bilinmeyen sayıları bulmanın kolay yolu. DÖRDÜNCÜ FASIL Hendese Geometri ilminin en lüzûmlu şekillerini dört nevi ile beyân eder. 1. Nevi Nokta, çizgi, yüzey ve cismin tarifleri, çizgi ve düzlem çeşitleri. 2. Nevi Üçgen, dörtken, açılar, daire, merkez, çevre, çap , yay 3. Nevi küp, silindir, koni. Küre ve kısımları 4. Nevi alan hesapları ve cisimlerin yüksekliklerinin ölçölmesi İKİNCİ BAB Alemin yuvarlak olduğunu, feleklere ve yıldızlara ait bilgileri on fasıl ile açıklar. BİRİNCİ FASIL Alem-i ecsamın küre şeklinde olduğunu, gök küresi üzerindeki büyük daireleri, Göklerin tabakalarını, Felek-i a’zamın altı şeklini altı nevi ile açıklar. 1. Nevi eflâk ve anâsırın iç içe küreler şeklinde olduğu 2. Nevi Âlemin ve dünyanın yuvarlak olduğunun aklî delilleri 3. Nevi dünyanın yuvarlaklığına dXâir hayret verici birkaç mes’ele 4. Nevi Gök küresi üzerinde kabûl edilen on daireyi bildirir. 5. Nevi Gök tabakalarını, üz’i, felekleri, feleklerin günlük dönmesini kısaca bildirir. 6. Nevi Atlas feleki, günlük hareketi ve diğer sıfatları İKİNCİ FASIL Sekizinci feleği, oniki burcu, Ay’ın menzillerini, sabit yıldızların uzaklık ve büyüklüklerini dört mevi ile bildirir. 1. Nevi Sekizinci felek 2. Nevi burçların isim, şekil ve üçlü tabiatları. 3. Nevi Ayın menzilleri, isim ve şekilleri. 4. Nevi Burçlar feleğinin ve bu gökteki sabıt yıldızların büyüklük ve uzaklıkları. ÜÇÜNCÜ FASIL Yedinci kat göğü ve onda olan Zühal yıldızını altı nevi ile bildirir. 1. Nevi zuhal’in felek-i mümessili 2. Nevi Zühal’in hâricü’l merkez feleği 3. Nevi Zühal’in felek-i tedviri 4. Nevi Zühal’in istikametini, güneş ile olan irtibatını ve ihtirakını bildirir. 5. Nevi Zühal’ın eve ve hadidi, re’s ve zenb düğüm noktaları. 6. Nevi Zühal’ın tabiat ve sıfatlarını, uzaklığını ve büyüklüğünü bildirir. DÖRDÜNCÜ FASIL Altıncı göğü ve Müşteri’nin sıfatlarını beş nevi ile bildirir. 1. Nevi Müşteri’nin mümessil feleği ve hareketi 2. Nevi Müşteri’nin hâric’ul merkez feleği ve hareketi 3. Nevi müşteri’nin felek-i tedvîri ve hareketi 4. Nevi Müşteri’nin istikameti, güneş ile olan irtibat ve ihtirâkı 5. Nevi Müşteri’nin evc ve hadîdi, re’s ve zenb düğüm noktaları BEŞİNCİ FASIL Beşinci kat göğü ve Merih’in evsafını beş nevi ile bildirir. 1. Nevi Merih’in mümmesil feleği 2. Nevi merih’in hâricü’l merkez feleğinin şekil ve hareketi 3. Nevi merih’in dedvîr feleği ve hareketi 4. Nevi merih’in mütehayyir hareketi ve güneş ile olan irtibatı 5. Nevi merih’in evc, had’id ve düğüm noktaları ALTINCI FASIL Dördüncü kat gök ve güneş 1. Nevi Güneşin özelliklerini ve mümessil feleği bildirir. 2. Nevi güneşin haric’ül-merkez feleği, keşli ve hareketi 3. Nevi Güneşin evc ve hadîdini, ilkbahar ve sonbahar noktalarını bildirir. 4. Nevi Güneşin tabiatı, sıfatları, fayda ve te’sirleri, uzaklığı ve büyüklüğünü bildirir. YEDİNCİ FASIL Üçüncü kat gök ve Zühre’nin sıfatları 1. Nevi Zühre’nin mümessil feleği 2. Nevi Zühre’nin haric’ül merkez feleği, şekli ve hareketi 3. Nevi Zühre’nin devdir feleğinin şekil ve hareketi 4. Nevi Zühre’nin istikamet ve güneşle olan irtibat ve ihtirakı 5. Nevi Zühre’nin evc ve hadîdi SEKİZİNCİ FASIL Birinci göğü ve Utarit’i beş nevi ile bildirir 1. Nevi Utarit’in mümmesil feleğinin şekil ve hareketi 2. Nevi Utarit’in haricü’l-merkez feleği ve hareketi 3. Nevi Utarit’in devdir feleğinin şekil ve hareketi 4. Nevi Utarit’in sür’at ve istikameti ve güneş ile irtibatı ve ihtirakı 5. Nevi Utarit’in evc, hadid ve düğüm noktaları DOKUZUNCU FASIL Birinci göğü ve Ay’ı hâllerini, sıfatlarını altı nevi ile bildirir. 1. Nevi Ay’ın mümessili ve mâl feleğinin hareket ve hey’eti 2. Nevi Ay’ın hamil felegini şekil ve hareketiyle bildirir. 3. Nevi Ay’ın devdir feleğini şekil ve hareketiyle bildirir 4. Nevi Güneşe nisbetle ay’ın göinüşünündeki safhalar 5. Nevi Güneş ve Ay tutulması 6. Nevi Ay’ın tabiatı, sıfatları, uzaklığı ve büyüklüğü ONUNCU FASIL Ay’ın te’sirini, diğer gezegen ve eflakin hallerini beş nevi ile bildirir. 1. Nevi Ay’ın Allâhü Teâla’nın kudreti ile görülen te’sirleri. 2. Nevi Ay’ın, burçlar itibariyle olan özellikleri 3. Nevi Yedi gezegenin birbirine nisbetle teşbihleri ve te’sir saatlarnı bildirir. 4. Nevi Feleklerin sayısını, ses ve nağmelerini ve merkezlerin hareketi ile meydana gelen dairelerin açıklanması. 5. NeviYedi gezegenin ve dört keyfiyetin te’sirlerinin hakikatı ÜÇÜNCÜ BAB Kevn il fesad cihânı olan dört esasın ve üç mevailidin hâllerini on fasıl ile açıklar. BİRİNCİ FASIL Nâr ateş unsurunun mahiyeti, hali ve tavrını dört nevi ile beyân eder. 1. Nevi Nar ateş küresinin bazı hallerini bildirir 2. Nevi Ateş unsurunun tabiat ve kabiliyeti ni bildirir. 3. Nevi Ateşin çeşitleri 4. Nevi Ateşin kaynağına kavuşması, rûhun bedene ulaşmasına benzer. İKİNCİ FASIL Hava unsuru ve üç tabakasından ikisini ve kâinat boşluğunu dört nevi ile bildirir. 1. Nevi Hava küresinin yerini, tabiatını, uzaklık ve büyüklüğünü ve hareketini bildirir 2. Nevi Hava küresinin üst tabakasında görülen boşluk kısmını bildirir. 3. NeviHava küresinin orta tabakası 4. Nevi Hava küresinin orta tabakasında meydana gelen gök gürültüsü, şimşek ve yıldırım ÜÇÜNCÜ FASIL Havanın alt tabakasını, hareket ve sıfatlarını sekiz nevi ile bildirir. 1. Nevi havanın üçüncü tabakasının bazı hallerini bildirir. 2. Nevi havanın üçüncü tabakasında bulunan çeşitli rüzgarlar ve yönler 3. Nevi bizi kuşatan havanın beden ve ruhlara tesir ve faydaları 4. Nevi bizi kuşatan havanın değişmesi 5. Nevi Bizi kuşatan havadaki tabii olmayan semâvi değişiklikler 6. Nevi Bizi kuşatan havadaki gayr-i tabii arzi değişiklikler 7. Nevi Bizi kuşatan havadaki tabii akışın zıddı olan değişiklikler 8. Nevi Bizi kuşatan havanın bize etkisi ve faydalı rüzgarlar DÖRDÜNCÜ FASIL Gök, küresinin en alt tabakasında zuhur eden gökkuşağı, hâle, sis, vb ve gündüz, gece, ay ve yılı beş nevi ile beyân eder. 1. Nevi Gökküşüğı, hale, sis, kırağı ve çiğ 2. Nevi Sabah, şafak ve gölgenin hakikati 3. Nevi Gece ve gündüzün tariflerini ve ortalama saat ile zamanî saati bildirir 4. Nevi Güneş, yılı, ay yılı ve rûmî ayların isimleri 5. Nevi Ay yılını, Arabî ayları, isimlerini ve Arabî ve rûmî ayların ilk günlerini bulma. ALTINCI FASIL Su insuru, onun hâl ve sıfatlarını yedi nevi ile açıklar 1. Nevi Su unsurunun mahiyeti, tabiatı ve bazı hâlleri. 2. Nevi Su unsurunun vasıflarının ve isimlerinin değişmesi 3. Nevi Denizlerin çeşitli hareketleri 4. Nevi Denizle karanın zamanla birbirine debeddül etmesi 5. Nevi Denizin kara ve denizdekilere olan faydaları ve içinde bulunan bazı hayvan vasıfları 6. Nevi Denizin faydalarından biri olan gemilerin sahillere seyri 7. Nevi Su tabakasının kalanlığı, deniz ve kara küresi ALTINCI FASIL Toprak unsuru, onun hâl ve sıfatlarını dört nevi ile bildirir. 1. Nevi Toprak unsurunun mahiyeti, faydaları , özellikleri 2. Nevi Toprak unsurunun iki tabaka olması 3. Nevi Yeni dünyanın Amerika keşfi 4. Nevi Kaynakların kaynaması ve zelzelenin ilmî izahı YEDİNCİ FASIL Yer küresi üzerine farz ve tâyin olunan daireler ve iklimleri altı nevi ile bildirir. 1. Nevi Yer küresi üzerinde tayin ve farz olunan daireler ve kutublar. 2. Nevi Yer küresinin dört daire ile beş kısıma ayrılması 3. Nevi Meskûn olan dörtte birin yedi hakîkî iklime ayrılması 4. Nevi Yedi iklimde bulunan memleketler ve ahalisi 5. Nevi Yedi iklimin ötesinin ma’mur bulunduğu 6. Nevi Oturulan yerlerin ve şehirlerin mizacı SEKİZİNCİ FASIL Tûl ve arz daireleri ile yerin bölünmesini altı nevi ile bildirir. 1. Nevi Tûl ve arz daireleri ile yerin bölünmesi ve beldelirin birbirine göre durumları 2. Nevi Daire-i Hindiyye ile zevâl ve itidal hattı ve kıble yönünü bulma 3. Nevi Kutub yıldızının yardımı ile yer küresinin ölçümlerinin bulunması 4. Nevi Kara ve denizlerdeki ölçüler ve mesafeler 5. Nevi Dünyanın meskûn olan dörtte birinin belde ve ahalisi vasıflarını bildirir. 6. Nevi Zamanın oniki hayvanın sıfatları üzerine dönmesi. DOKUZUNCU FASIL Yeni astonominin şöhret bulması ve feleklerin tabiatlerini dokuz nevi ile bildirir. 1. Nevi Yeni astronominin meşhur olup, değer kazanması 2. Nevi Yeni astronominin kaîdelerinin kolay ve mazbut olduğu 3. Nevi Dünyanın güneş etrafında dönmesi 4. Nevi Dünya ekseninin, gök küresinin eksenine paralel olması 5. Nevi Yeni astronomiye, göre yedi gezegenin beş hâli 6. Nevi Yeni astronomiye göre hamse-i mütehayyirenin hareketleri 7. Nevi Yeni astronomicilere göre sorulan sori ve cevapları 8. Nevi Yeni astronomicilere göre tabiat kurallarına dayanarak yapılan itirazlar. 9. Nevi Yeni astronomiye göre, göklerin tabîat ve sayıları ONUNCU FASIL Tam mürekkep cisimleri yedi nevi ile bildirir. 1. Nevi Tabiyattan olan bütün mürekkep varlıkların asıl, cins ve çeşitleri 2. Nevi Üç esastan birincisi olan madenlerin halleri ve bazı çeşitleri 3. Nevi Madenlerden katı cisimlerin oluşumları, tabiat ve sıfatları 4. Nevi Madenlerden taş cinsinden olanların oluşum ve renkleri 5. Nevi Üç aslın ikincisi olan bitkiler 6. Nevi Üç aslın üçüncüsü olan hayvanlar 7. Nevi Hayvan sinsinin en şereflisi olan insanın kısaca mahiyeti İKİNCİ FEN Teşrih ilmini beş bâbda bildirir BİRİNCİ BÂB Teşrih ilminin, faydası, cisim ve canın başlangıç ve sonu üç fasılda bildirir. BİRİNCİ FASIL Teşrih ilminin faydalarını altı nevi ile bildirir. 1. Nevi Teşrih ilminin kısaca faydaları 2. Nevi İnsanın bedeninde olan, Allahü Teâlâ’nın bazı garip saatları 3. Nevi İnsan vücudunun başlangıç ve sonu 4. Nevi Cisim ve canın iniş ve çıkışını, bedenin değişmesini, ruhun bakâsını bildirir. 5. Nevi Bedenin değişmesi ve ruhun devamlılığı. 6. Nevi Bu cihân bizi şefkatli ana gibi yetiştirir. İKİNCİ FASIL Bedenin tesbihi, uzuvların tabiatlarının mahiyetini beş nevi ile bildirir. 1. Nevi Bedenin terkibini bildirir 2. Nevi İnsan tabiatının tabii mahiyeti 3. Nevi İnsanın yaş durumları 4. Nevi Bedenin dört halitasının doğuşu 5. Nevi Dört halitanın oluş sebepleri ÜÇÜNCÜ FASIL uzuvların durumu, mahiyeti ve faydalarını dört nevi ile beyân eder. 1. Nevi Uzuvların keyfiyet ve mahiyeti 2. Nevi Uzuvların isim ve özellikleri 3. Nevi Cenin uzuvlarının oluşumu 4. Nevi Bedenin uzuvlarının özellik ve faydaları İKİNCİ BÂB İnsan bedenindeki kemikleri üç fasılda anlatır BİRİNCİ FASIL Baş kemiklerinin yapısı ve özel isimlerini altı nevi olarak bildirir. 1. Nevi İnsan uzuvlarının kısaca faydaları 2. Nevi Kafa kemiklerinin yapısı 3. Nevi Başın kaide ve temeli olan beş kemik 4. Nevi Üst çene kemiği, teşekkül ve durumu 5. Nevi Burun faydaları, kemiği ve alt çene 6. Nevi Dişlerin yapısı, isim ve şekilleri İKİNCİ FASIL Bel, boyun, kaburga, omurga, boyun halkası kemiklerini beş nevi ile bildirir. 1. Nevi Omurganın yapısı 2. Nevi Boyun kemiği 3. Nevi Göğüs kemiği 4. Nevi Kaburga kemikleri 5. Nevi Eğe kemiği ÜÇÜNCÜ FASIL El ve ayak kemikleri, isimleri ve özelliklerini yedi nevi ile bildirir. 1. Nevi Pazu kemikleri 2. Nevi Kol kemikleri 3. Nevi Elin bilek kemikleri 4. Nevi Elin armak kemikleri 5. Nevi Kasık ve uyluk kemikleri 6. Nevi Baldır kemikleri ve diz kemikleri 7. Nevi Ayak kemikleri ÜÇÜNCÜ BÂB Uzivların hareketleri, kasların mahiyeti ve kısımlarını üç fasılda bildirir. BİRİNCİ FASIL Adalelerin durumu, baş ve boyunda olan hareketlerin yedi nevi ile bildirir. 1. Nevi Kasların birleşmesi ve onlarla hasıl olan hareketler 2. Nevi Yüzdeki bazı kaslar ve onlarla meydana gelen hareketler 3. Nevi Yanak, dudak hareketleri 4. Nevi Alt çenenin hareketi, faydaları ve kasları 5. Nevi Baş ve boynun hareket ve adaleleri 6. Nevi Ses yeri olan hançerenin kıkırdak, kas ve hareketleri 7. Nevi Boğazın ve L kemiğinin kas ve hareketleri İKİNCİ FASIL Bel , karın, tenâsül uzuvları ve ayakların, hareketleri ve faydalarını yedi nevi ile bildirir. 1. Nevi Göğsu açan ve daraltan kaslar 2. Nevi Omuz mafsalını pazuyla hareket ettiren adaleler 3. NeviKol kasları ve hareketleri 4. Nevi Bilek kasları ve hareketleri 5. Nevi Parmak kasları ve hareketleri 6. Nevi Elayası kasları ve faydaları ÜÇÜNCÜ FASIL Bel, karın, tenâsül uzuvları ve ayakların, hareketleri ve faydalarını yedi nevi ile bildirir. 1. Nevi Bel kasları 2. Nevi karın kasları 3. Nevi Tenâsül adaleleri 4. Nevi Oyluk kasları 5. Nevi Diz mafsalındaki kaslar 6. Nevi Ayak mafsalını hareket ettiren kaslar 7. Nevi Ayak parmakları kasları DÖRDÜNCÜ BÂB Sinirler, damarlar, duygular, uzuvların şekillerini beş fasılda bildirir. BİRİNCİ FASIL Sinirlerin çıkış yerleri ve faydalarını beş nevi ile bildirir. 1. Nevi Sinirlerin durum şekillerinin hikmeti 2. Nevi Beyinden çıkan karşıkılkı sinirler 3. Nevi Beyinden çıkan sinirlerin beşinci çifte kadar olanları 4. Nevi Boyun omurlarındaki murdar ilikten çıkan sinirler 5. Nevi Göğüs ve omurilikten çıkan sinirler. İKİNCİ FASIL Atar damarların çıkış yeri ve faydalarını beş nevi ile beyan eder. 1. Nevi Yürekten çıkan atardamarlar 2. Nevi Yürekten çıkan atardamarların ele ve avuca gittiği 3. Nevi Başa çıkan damarlar 4. Nevi Yürekten aşağı inen büyük damar 5. Nevi Oyluk, bacak ve ayak semtlerine inen damarlar ÜÇÜNCÜ FASIL Sâkin, toplar damarların çıkışı ve faydalarını altı nevi ile bildirir. 1. Nevi Karaciğerden çıkan bab damarı ve faydası 2. Nevi Karaciğerden çıkan ecvet boş damarın bazı kolları ve faydaları 3. Nevi Karaciğerden çıkan boş damarın göğüs omurlar, boyun ve başa çıkışı 4. Nevi Karaciğerden çıkan damarların kol ve ellere gelen dalları 5. Nevi Karaciğerden çıkan ve bedenin aşağısına inen büyük damar dalları 6. Nevi bu damarların inen kısmından oyluklara inen kısmı, dalları ve faydaları DÖRDÜNCÜ FASIL İnsan bedenindeki kuvvet çeşitleri, uzuvların başlangıcı ve dört nefsi altı ğevi ile bildirir. 1. Nevi Bedendeki kufvvet çeşitleri ve uzuvların fiillerinin başlangıcı 2. Nevi Bedendeki tabii nefs ve nebati nefs ve yardımcıları olan kuvvetler 3. Nevi Hayvani nefs ve dış beş duyu 4. Nevi Hayvani nefsin bedendeki hizmetçilerinden iç beş duyu 5. Nevi Hayvani nefsin bedendeki hizmetçilerinden gadab ve şehvet kuvvetleri 6. Nevi Bedende mutasarrıf bulunan dördüncü insani nefs ve hizmetçileri BEŞİNCİ FASIL Uzuvların şekilleri, kıyafetlerinin ayrılığı ve ihtiyaçların ahkâmını sekiz nevi ile bildirir. 1. Nevi Baştaki uzuvların şekillerinin hikmeti 2. Nevi İnsanın diğer uzuvlarının şekillerinin hikmeti 3. Nevi İnsanın uzuvlarının şekillerinin hikmeti 4. Nevi Baş ve boyun azalarının şekilleri 5. Nevi Diğer uzuvlardaki kıyafetin ahkamı 6. Nevi Kadınların güzellik ve alametleri ve dellileri 7. Nevi Uzuvlarının kıyafetlerinin zıt delillerle itidali 8. Nevi Bedende ihtilaçların ahkâmı BEŞİNCİ BÂB Ademi aleme tatbik ve enfüsün afaka tevfikini dört fasılda anlatır. BİRİNCİ FASIL İnsan bedeninin zaman ve mekanlara benzemesini sekiz nevi ile bayan eder 1. Nev Âlemin Âdem için yaratıldığını bildirir 2. Nevi İnsan alemini Âlem-i kebire tatbik ve bazısını arza Tevfik etmenin yolu 3. Nevi İnsan aleminin eflâke benzemesi 4. Nevi İnsan bedeninin zaman ve mekana ve ruhun sultana benzetilmesi 5. Nevi İnsanın kalbinde bulunan kötü huyların hayvanlara benzemesi ve rüya tabiri 6. Nevi Âfâk ve enfüsün birbirine tatbik olunduğu, insan alemi şeklinin alem-i kebirin aksi olduğu 7. Nevi İnsanın batını ve zahiri, cihanın batın ve zahirine mutabıktır. 8. Nevi İnsan aleminin ahret alemine çeşitli şekillerde benzerlik ve ortaklığını bildirir. İKİNCİ FASIL İnsan kendi vücudundan Hâlik’ının vücudunu kendi sıfatlarından O’nun sıfatlarını anlatması ve kamil insanın alametlerini altı nevi ile bildirir. 1. Nevi İnsanın kendi vücudunda Halik’ının vücudunu idrak etmesi 2. Nevi İnsan ruhunun sıfatlarının Zat-ın sıfatlarına benzediğinin anlaşılma yolu 3. Nevi İnsanın kendi bedenindeki tasarruftan Hakk Teâlâ’nın alemdeki tasarrufunun anlaşılması 4. Nevi Kendi nefsini tenzihten Rabb’ini tenzihin anlaşılması 5. Nevi İnsan ruhunun tenzihi, cismin fenası, ruhun bekası 6. Nevi Âlemin özünün özü insan-ı kamildir. Kullukta rızaya kavuşur. ÜÇÜNCÜ FASIL Muhafaza edilmesi gereken mürekkep uzuölarda ruhun mahiyetleri ve bedenin sıhhatini onbir nevi olarak beyan eder. 1. Nevi Muhafazası gereken mürekkep uzuölarda ruhun mahiyeti, yeri ve faydaları 2. Nevi Bedenin sıhhatinin korunması erkanından olan micaçlar 3. Nevi Bedenin sıhhatinin korunması erkanından olan zaruri altı sebep 4. Nevi Zaruri altı sebepten üç sebebin ta’dili 5. Nevi Zaruri altı sebepten diğer üçünün da’dili 6. Nevi Sıhhat halinde mutad olunan itrazattan cim’a ve hamamın ta’dilli 7. Nevi Çok kullanılan ilaç ve gıdaların faydasını ebced sırasına göre bildirir 8. Nevi Çok kullanılan ilaç ve gıdaları kalemen safes sırasınca bildirir. 9. Nevi Çok kullanılan ilaç ve gıdaların isim ve hükümlerini bildirir. 10. Nevi Bedenin sıhhati için olan yemek ve içmenin edeb ve kaideleri ve bazı yemeklerin faydaları. 11. Nevi Dinin edeblerine uygun olarak güzel giyinmek DÖRDÜNCÜ FASIL Ölümü fazilet ve hakikatını, can bildirir 1. Nevi Ölümün fazilet ve faydalarını ayet ve hadislerle bildirir 2. Nevi Ölümün hakikatı 3. Nevi İnsanın ölümünün mahiyeti 4. Nevi İhtiyarlık rezaleti, ölüm kerameti ve ruhun selameti. 5. Nevi Ölümün nasıl olduğu ve ruhun bedenden ayrılması 6. Nevi İnsan ruhunun başlangıç ve sonu 7. Nevi Öldükten sonra ruhların ahlakı iktizasınca olan halleri ÜÇÜNCÜ FEN İtikadın düzelmesi, imân ve irfânı beş bâbda bildirir. BİRİNCİ BÂB Kitab ve sünnete uyma, dünya sevgisini terk, ruhun, kalbin hakikatını dört fasılda anlatır. BİRİNCİ FASIL Kitab ve sünnete uymak, itikadı düzeltmek ve namaz kılmak beş nevide anlatılmıştır. 1. Nevi İnsanın cahillik ve gafletle hayvan gibi, marifetle insan-ı kamil olması 2. Nevi Kur’an-ı Kerim ile hidayete ermeyi âyet ve hadislerle bildirir. 3. Nevi Hz. Peygamber’e uymayı ve bid’adlerden kaçınmayı âyet ve hadislerle bildirir. 4. Nevi İtikadı düzeltme ve ehl-i sünnet ve’l-cemaat mezhebine uyma 5. Nevi Abdestin farzları ve imam-ı A’zam’ın mezhebine uygun namaz kılmak. İKİNCİ FASIL Dünyanın hakikatı ve onda mezmum olan şeyleri sekiz nevi ile beyân eder. 1. Nevi Dünyanın fani , aşağı kimselerin arzusu olduğunu ayet ve hadis-i kudsi ile bildirir. 2. Nevi Dünyanın bela yeri, ahretin zevk ve safa yeri olduğunun hadislerle beyanı 3. Nevi Dünyanın ne olduğu, ona meyledenin şakiliği, terk edenin saidliği. 4. Nevi Dünyanın had ve hakikatı, üç kısma ayrılması ve ahret kısmı. 5. Nevi Kötü olan dünyanın gaddar ve sahir olduğu, saadet ehlinin kanatta selamet bulduğu 6. Nevi. Dünya sevgisi Mevlâ’nın huzuruna manidir. Zühd ile gönül kurtulur. 7. Nevi Dünya ve ehli, nefs ve hevasının mü’min taatına mani olduğu 8. Nevi Dünya ehlinden yüz çevirme, sakınma, nefsini bırakıp gönülden Mevlâ’ya gitme. ÜÇÜNCÜ FASIL. İrfan mahallinin kalb ve ruhun içi olduğunu yedi nevi ile beyan eder. 1. Nevi irfan mahallinin kalb ve ruhun içi olduğunu yedi nevi ile beyan eder. 2. Nevi İrfan yerinin kalb olduğunu ve kalbden içeri girenin huzuru bilindiğini kudsi hadislerle bildirir. 3. Nevi Marifetin yerinin kalbin içi olduğunu hadislerle bildirir. 4. Nevi Marifetullah’ın yeri olan kalbin mahiyeti 5. Nevi Kalbin özelliği ve halleri 6. Nevi İnsan kalbinin cevheri olan akl-ı mead’ın had ve hakikatı 7. Nevi Aklın menşei olan akl-ı kül’ün şanının büyüklüğü ve herkese lütf ve ihsanı. DÖRDÜNCÜ FASIL Kalbin marifetinin Allah yolunun şartı olduğunu ondört nevi ile anlatır. 1. Nevi İnsan kalbinin değişmesinin kalblerin sahibiyle olduğu ayet ve hadislerle bildirir. 2. Nevi Kalbin hakiki manası ve sırrı 3. Nevi Kalbin azamet ve vüs’atı ve değiştiricisine yakınlığının nisbeti 4. Nevi Kalbin fazileti, kemali ve şerefi 5. Nevi Kalbin yedi tavrının halleri 6. Nevi Kalb, marifete kavuşunca tasarruf eder, sonra fariğ olur 7. Nevi Kalbin, kendi aleminden rüya, ölüm ve ilham ile lezzet ve izzet bulması. 8. Nevi Kalbin, kendi alemini unutması ve hatırlaması 9. Nevi Kalbin, kendi alemine riyazetle ve akl-ı külden hikmet alması 10. Nevi Kalb marifet ile lezzet ve izzet bulur 11. Nevi Kalbin kendi alemine teveccühü her şeyden elzemdir. 12. Nevi İnsan ruhu nice alemlerden sefer edip, bedende kemalini bulması 13. Nevi Ruhun beden aleminde nasıl noksanlaşıp kemale geldiği 14. Nevi Ruhun tenezzülatı, halleri, terakkisi ve kemali İKİNCİ BÂB İrfan yolunun esaslarını altı fasılda anlatır BİRİNCİ FASIL Az yemenin faydaları. 1. Nevi Açlığın faziletini bir ayet-i kerime ve hadis-i şeriflerle bildirir. 2. Nevi Tokluğun afetleri ve açlıktaki kerametler 3. Nevi Tokluğun rezaleti, açlığın fazileti 4. Nevi Az yemenin nasıl olduğu, miktarı, fayda v eesrarı 5. Nevi Tokluğun alametleri ve açlığın kerametleri 6. Nevi Tokluğun afetleri, açlığın ve orucun faydaları 7. Nevi Çok yemenin on afeti ve az yemenin üstünlükleri 8. Nevi Açlığın kısımları hal ve makamları İKİNCİ FASIL İkinci esas olan az uyumayı, faydalarını on nevi ile bildirir. 1. Nevi Az uyumayı ayet ve hadis-i kudsi ile bildirir 2. Nevi Gece kalkmanın faziletini hadis-i şeriflerle bildirir 3. Nevi Az uyumak, gece kalkmak ve avamın gafleti 4. Nevi Uykuyu azaltan gece kalkmanın fazileti 5. Nevi Az uyumanın iyi haslet olduğu 6. Nevi Uykunun kötü, fazlasının zararlı olduğu 7. Nevi Az uykunun kalbe cila, göze sürme olması 8. Nevi Uykudaki sır ve faydaları 9. Nevi Uykunun hakikatı ve avamın ruhlarının berzahta bulunması 10. Nevi Uyanıklığın kısımları, hal ve makamları ÜÇÜNCÜ FASIL Üçüncü esas olan az konuşmanın faydalarını altı nevi ile beyan eder. 1. Nevi AZ konuşmayı, ayet ve hadislerle bildirir 2. Nevi Az konuşmak, günahtan sakınmak ve izzet verir. 3. Nevi Dilini korumada, vaktini ve hayatını hıfz ve sırlarını örtmek vardır 4. Nevi Az konuşmak izzet ve ikbal verir ve kemale eriştirir 5. Nevi Susmanın kalb ve ruhu koruma olması irfan talibinin dünyayı terki 6. Nevi Susmanın kısımları, hali, makamı v eirfan ehlinin kalb hallerini rümuzla işareti. DÖRDÜNCÜ FASIL Dördüncü esas olan uzletin faydalarını on nevi ile beyan eder 1. Nevi Uzleti ayet ve hadis-i kudsi ile bildirir 2. Nevi Uzletin izzet ve ihtiram verdiğini hadis-i şeriflerle bildirir 3. Nevi Uzlet Allahü Teâla’ya yakınlıktır ve üns verir 4. Nevi Uzlet büyüklerin adetidir ve daimi huzurudur 5. Nevi Uzlet, Allahü Teâlâ’ya taate götürür ve tam huzur verir 6. Nevi Uzlet maksada kavuşturur 7. Nevi Uzlet zikr ve fikre ve tam teveccühe yardımcıdır. 8. Nevi Uzlet eden arifler iki kisimdir 9. Nevi Uzletin kısımları ve halleri 10. Nevi Uzletin nihayeti olan halvete girmenin şartı, erkanı ve usulleri BEŞİNCİ FASIL Beşinci esas olan zikr-i daiminin faydalarını dokuz nevi ile bildirir. 1. Nevi Zikri ayte-i kerime ve hadis-i kudsi ile bildirir 2. Nevi Zikrin ünse sebep olduğunu hadis-i şeriflerle bildirir 3. Nevi Zikrin fazileti ve faydalarını bildirir 4. Nevi Zikrin özellikleri ve tesirleri 5. Nevi Zikrin netice istiğrakını hal ve kerametlerini bildirir 6. Nevi Zikrin üç mertebesi 7. Nevi Dil ile zikrin sonunun alametleri 8. Nevi Zikrin edebleri, tesir ve halleri 9. Nevi Kelime-i tevhidin üstünlükleri ve özel tesirleri ALTINCI FASIL Altıncı esas olan tefekkürün faydalarını beş nevi ile bildirir. 1. Nevi Tefekkür ve ferasetle kalbi korumak 2. Nevi Kalbe gelen havatırın menşe ve esası, iyi ve kötü alametleri 3. Nevi asılların aslı olan insan kalbinin elzem olan korunması 4. Nevi Kalbi korumak, bedeni korumaktan önemlidir 5. Nevi Kalbin afetlerinin esası, ilaçlarının kısımları ve sıfatlarının isimelri ÜÇÜNCÜ BÂB Ruh makamları olan tevekkül, tefviz, sabır ve rizayı dört fasılda bildirir. Marifet yolunun birinci aslı olan tevekkülün faziletini yedi nevi ile anlatır. 1. Nevi Tevekkülün faziletini Kur’an-ı Kerim ve hadis-i şeriflerle bildirir 2. Nevi Tevekkülün kemalini ta’rifi keramet, tesir ve halleri 3. Nevi Hakk Teala’ya tevekkül, rızık konusunda de ehem ve elzemdir. 4. Nevi Tam tevekkülün had ve hakikatı ve vücubunun hikmeti 5. Nevi Tam tevekkülün tesirleri ve tevekkül ehlinin bazı hikayeleri 6. Nevi Rızık konusunda tam tevekkülün herkese lüzumlu olduğu 7. Nevi Tam tevekkülün elde edilmesi ve ehlinin rahat olması. İKİNCİ FASIL Marıfet yolunun ikinci esası tefvizin faydalarını sekiz nevi ile bildirir. 1. Nevi Tevfizin faziletini ayet ve hadislerle bildirir 2. Nevi Tevfiz ve teslimin tarif ve hakikatı tesir ve faydaları 3. Nevi Tevfiz ve teslimin şart ve faydaları 4. Nevi Tevfiz ve teslim, insan için önemli oluşunun sebeb ve sırrı 5. Nevi. Tevfiz ve teslim, kuvvetli iksir, belki cennet-i naimdir 6. Nevi Tevfiz ve teslimin tesir ve faydaları 7. Nevi Tevfiz ve teslim insana her işinde her şeyden önemli ve lazımdır 8. Nevi Tevfiz ve teslim insana her işinde her şeyden önemli ve lazımdır. ÜÇÜNCÜ FASIL Marifet ve yolunun üçüncüsü olan sabrın faydalarını altı nevi ile beyan eder. 1. Nevi Sabrın faziletlerinin ayet ve hadislerle bildirilmesi 2. Nevi Sabır ve tahammülün had ve hakikatı , tatlılığı ve kerameti 3. Nevi Sabır ve tahammülün tesir ve faydaları 4. Nevi Sabır ve tahammülün kısımları, faydaları, feryad ve figanın afetleri 5. Nevi Sabır ile her kemal hasıl olur 6. Nevi sabır ve tahammülün elde edilme yolu ve misalleri DÖRDÜNCÜ FASIL Dördüncü asıl olan rızayı altı nevi ile bildirir. 1. Nevi Rızamın faziletini ayet ve hadislerle bildirir 2. Nevi Kazaya rızanın tarif ve hakikatı 3. Nevi Kazaya rızanın fayda, alamet ve kısımları 4. Nevi Kazaya rızanın tesir ve faydaları 5. Nevi Rızanın fayda ve hünerleri, rızasızlığın zararları 6. Nevi Dört aslın özeti Tefvizname… DÖRDÜNCÜ BÂB Matlab-ı a’lâ olan mârifet ve muhabbeti beş fasıl ile bildirir. BİRİNCİ FASIL Nefsini tanımadan Rabb’ini tanımanın anahtarda olduğunu dokuz nevi ile bildirir. 1. Nevi Allahü Teâla’yı tanımayı ayet ve hadislerle bildirir 2. Nevi Kendini tanımak Allahü Teâla’yı tanımaya götürür. 3. Nevi Marifet-i Mevlâ, matlab-ı al’adır 4. Nevi Ârif, masivayı unutup Hz. Mevla’yı bulur 5. Nevi Ârif, kendi vücudundan geçip marufla beka bulur 6. Nevi Ârifde korku ve üzüntü yoktur. 7. Nevi Zühd ehli ile, marifet sahiplerinin farkını bildirir. 8. Nevi Âriflerin şanının yüksekliği 9. Nevi Ârifin marufu Hz. Bâri’dir. İKİNCİ FASIL Muhabetullah’ın en yüksek maksat olduğunu yirmidört nevi ile bildirir. 1. Nevi Muhabbet-i Mevlâ’nın faziletini ayetler ve hadis-i kudsi ile bildirir. 2. Nevi Muhabett-i Mevla’nın fazilet ve faydalarını hadis-i şeriflerle bildirir. 3. Nevi Muhabbetin haddi, hikikati 4. Nevi Muhabettin esası, özellikleri, fayda ve makamları 5. Nevi Muhabbetin bazı alametleri 6. Nevi Allah sevgisinin gönülde zuhuru ve cevelanı 7. Nevi Muhabbetin tarif ve hakikati 8. Nevi Muhabbetin çeşitleri ve kısımları 9. Nevi Muhabbetin isimleri 10. Nevi Muhabbetin özellikleri ve gariplikleri 11. Nevi Zatın muhabbeti 12. Nevi Sıfatların muhabbeti 13. Nevi Fiillerin muhabbeti 14. Nevi Eserlerin muhabbeti 15. Nevi Muhabbetin dört kısmının birbiriyle kaynaşması 16. Nevi Bu dört kısım muhabbetin eser ve semereleri 17. Nevi Muhabbetin yedi meşhur ismi 18. Nevi Muhabbet ağacının yaprakları olan şevk ve iştiyak 19. Nevi Muhabbet ağacının semeresi olan hakiki aşk 20. Nevi Hz Mevlâ’nın aşkı, beşerin aklından yüksektir 21. Nevi Aşkın hali ve aşkın melameti 22. Nevi Aşk-ı Mevlâ’nın gizli sırları ve yüksek şanı 23. Nevi Aşk-ı Mevlâ’nın mecaz ve hakikati 24. Nevi Aşk-ı Mevlâ’ya kavuşma yollarının usülü ÜÇÜNCÜ FASIL Hikmet-i evliyanın iml-i sudur olduğunu dört nevi ile bildirir. 1. Nevi Evliya hikmetinin fazilet ve faydalarını ayet ve hadislerle bildirir. 2. Nevi Evliya hikmetinin had ve alameti ve kıymeti 3. Nevi Evliya hikmeti, faydalı ilimlerden lezzetli ve faydalıdır 4. Nevi. Evliya hikmeti, onların temiz sözlerinden tatlıdır. DÖRDÜNCÜ FASIL Evliya-i kiramın fazilet ve bereketlerini dokuz nevi ile beyan eder. 1. Nevi Evliyâ-ı kirâmın fazilet ve bereketlerinin ayet ve hadislerle bildirilmesi. 2. Nevi Evliyâ-ı kirâmın rüsum ve adetleri, kalb ile seyahatları 3. Nevi Evliyâ-ı kirâmın hadd ve alametleri, huzur ve selametleri 4. Nevi Evliyâ-ı kirâmın evsaf ve alametleri, huzur ve selametleri 5. Nevi Evliyâ-ı kirâmın harık-ı adetleri, emniyet ve rahatları 6. Nevi Evliyâ-ı kirâmın harekat ve sekenatı, berekat ve ibadetleri 7. Nevi Evliyâ-ı kirâmın mertebe ve makamları 8. Nevi Evliyâ-ı kirâmın müşahedelirinin sonu ve alametleri 9. Nevi Evliyâ-ı kirâmın sıfatlarının fenası ve zatlarının bekası BEŞİNCİ FASILEvliyanın seçilmişlerinin seçtikleri Nakşibendi tarikatını yedi nevi ile beyan eder. 1. Nevi Nakşibendi tarikatının erkan ve hakikatı 2. Nevi Nakşibendi yolunun üç yolundan birincisi 3. Nevi Nakşibendi tarikinin ikinci yolu 4. Nevi Nakşibendi tarikinin üçüncü yolu 5. Nevi Nakşibendi tarikinin saliki her kemale maliktir 6. Nevi Marifet yolunda hidayet caddesinden sapıtanlar 7. Nevi Tasavvuf ehlinin oniki fırka olduğu, bir fırkasının kurtulduğu BEŞİNCİ BÂB Allâhü Teâlâ’nın dergahına süluku sekiz fasıl ile bildirir. BİRİNCİ FASIL Seyr ve sülukun hal ve hüccetleri, edeb ve rükunlerini sekiz nevi ile bildirir. 1. Nevi İnsan ruhunun mebde ve meadı 2. Nevi İnsan vücudunda bulunan şehvani nefs ile nefs-i natıkayı bildirir 3. Nevi Nefs-i natıkanın insan bedenine olan taalluku 4. Nevi Kalb ile sahibi arasındaki perdeler nelerdir 5. Nevi İnsan nefsinin kısaca yedi makamı 6. Nevi Kalbi kötü sıfatlardan arındırıp iyi sıfatlarla süslemek, memaldır 7. Nevi Yedi makamdan birinci makamda olan nefs-i emmare 8. Nevi Nefs-i emarenin birinci makamdan kurtulma yolu İKİNCİ FASIL Yedi makamdan ikincisi loan nefs-i levvâmeyi dokuz nevi ile bildirir. 1. Nevi Nefs-i levammenin bu ismi alması ve sıfatları 2. Nevi İkinci makamda duraklayan ebrar ve mukarreblerin farkı 3. Nevi Nefs-i levvamenin ikinci makamdan üçüncü makama çıkma çaresi 4. Nevi İkinci makamda kul, Mevlâdan ayıran engeller 5. Nevi İkinci makamda, nefs-i levvamenin alem-i misâle geçmesi 6. Nevi Âlem-i misalde olan fehvaniyye, tasfiye ve tezkiye alametleri 7. Nevi Kalbin tasfiyesinin ve tezkiyesinin en güzel ve kolay yolu 8. Nevi İkinci makamda salikte bulunan gadabın menşei ve ilacı 9. Nevi İkinci makamda bulunan engelleri gideren işler ÜCÜNCÜ FASIL Üçüncü makamda bulunan nefs-i mülhimeyi on nevi ile beyan eder. 1. NeviNefs-i mülhimenin bu ismi alması sıfatları ve terakkisi 2. Nevi Üçüncü makamda bulunan salikin mürşide teslim-i irade etmesi 3. Nevi Üçüncü makama mahsus olan isim ile iştigal 4. Nevi Hakikatın batını ve sırrı, şeriat olduğunu bir misalle bildirir. 5. Nevi Üçüncü makama mahsus olan isim ve iştiğal 6. Nevi Üçüncü makamda nefs-i mülhimenin güzel vasıfları 7. Nevi Üçüncü makamda olan salike rühanilerin hitabı 8. Nevi Üçüncü makamda olan salıkın aşk hali 9. Nevi Üçüncü makamda olan salikin inkıbaz ve ftikârı 10. Nevi Üçüncü makamda olan salike üçüncü ismin te’siri DÖRDÜNCÜ FASIL Dördüncü makamda bulunan nefs_i mutmainneyi dört nevi ile beyan eder. 1. Nevi Mutmainne nefsin bu ismi alması ve sıfatları 2. Nevi Dördüncü makamda bulunan kamilin meyi ve iltifatı 3. Nevi Dördüncü makamda bulunan kamilin Peygamber’e muhabbeti 4. Nevi Ezkiyanın sülükü tercihini ve evliya yollarına tatbikini bildirir. BEŞİNCİ FASIL Nefs-i radıyyeyi üç nevi ile beyan eder. 1. Nevi Nefs-i radiyyenin bu ismi alması ve sıfatları 2. Nevi Beşinci makamda bulunan kamilin halleri 3. Nevi ilmü’l yakin, aynü’l-yakin ve Hakku’l-yakin halleri ALTINCI FASIL Altıncı makamda bulunan nefs-i mardiyyeyi üç nevi ile bildirir. 1. Nevi Nefs-i mardiyyeinn bu ismi alması ve sıfatları 2. Nevi Altıncı makamda bulunan kamilin halleri 3. Nevi Tabiat, zıll ve nefs-i rahmaninin, üçünün bir cevher olduğu. YEDİNCİ FASIL Yedinci makamda bulunan nefs-i kâmileyi sekiz nevi ile beyân eder. 1. Nevi Nefs-i kamilenin bu ismi alması ve sıfatları 2. Nevi Mürşid-i kamilin alametleri, keramet ve ibadetleri 3. Nevi Kabiliyetli salikin metanet ve alametleri 4. Nevi Kabiliyetli salik üzüntü ve kabz ile münşerih olur. 5. Nevi Salik, nefs-i emare makamında iken şeytanın yolunu kesmesi 6. Nevi Salik, nefs-i levvamede iken, şeytanın yolunu kesmesi 7. Nevi Salik nefs-i mülhimede iken, şeytanın, yolunu kesmesi 8. Nevi Nefs-i mütmainneye gelmesi, Mevlâ’nın kal’asına girmesi. SEKİZİNCİ FASIL Şeyh İsmail, Tillovi’nin hallerini on nevi ile beyan eder. 1. Nevi Hz. Gavs’ın neseb, mezheb meşreb ve dili 2. Nevi Hz. Gavs’ın kuyu hikayesi 3. Nevi Hz. Gavs’ın şemail ve ibadetleri 4. Nevi Hz. Gavs’ın adet ve elbiseleri 5. Nevi Hz. Gavs’ın müridi Osman Efendi’nin ilk halleri 6. Nevi Osman Efendi’nin mürşid araması 7. Nevi Hz. Gavs’ın, Osman Efendi ile görüşmesi 8. Nevi Hz. Gavs’ın bazı kerametleri 9. Nevi Osman Efendinin vefatı 10. Nevi Hz. Gavs’ın istikameti ve vefatı zamanı. KİTABIN HATİMESİ Habibullah’ın sohbeti ve erkânını dört fasılda beyân eder BİRİNCİ FASIL Habibullah’ın kısaca hallerini ve güzel geçinmeyi üç nevi ile bildirir. 1. Nevi Resullullah’ın Ashâbını, din âlimlerinin güzel ahlakını bildirir. 2. Nevi İnsanlara iyi geçinmeyi ayetlerle bildirir. 3. Nevi Herkese iyi davranmayı Hadis-i ile bildirir. İKİNCİ FASIL İnsanlarla iyi geçinmenin , evlenmenin fayda ve zararlarını dört nevi ile anlatır. 1. Nevi İnsanlarla iyi geçinmenin faydalarını hadisi şeriflerle bildirir. 2. Nevi İnsanlarla iyi geçinmeyi haber ve eserle bildirir. 3. Nevi İnsanlarla iyi geçinmeye dair büyüklerin sözleri 4. Nevi Evlenmenin fayda ve zararları. ÜÇÜNCÜ FASIL Hâlık ve halkla sohbetin edeb ve rükunlerini onüç nevi olarak bildirir. 1. Nevi Kulun Mevlâ’sıyla huzur ve ünsiyetini edebleri 2. Nevi Âlimin taliblerine talim ve tedrisinin edebleri 3. Nevi Talebenin üstadından ilim öğrenmesinin edebleri 4. Nevi Baba ve anne ile ülfetin edebleri 5. Nevi Evlenmenin edeb ve şartları 6. Nevi Ehli ile oynama ve cimanın edeb ve şartları 7. Nevi Birleşme zamanı ve çocukların hal ve şekilleri 8. Nevi Kişinin ehliyle sohbet ve ülfetinin edebleri 9. Nevi Kadının kocasıyla sohbet ve ülfetinin edebleri 10. Nevi Kişinin evladıyla sohbet ve ülfetinin edebleri 11. Nevi Efendinin köle ve cariyesi ile sohbetinin edepleri 12. Nevi Akrabanın akraba ile sohbetlerinin edebleri 13. Nevi Kişinin komşusuyla sahbetinin edebleri DÖRDÜNCÜ FASIL Dostlarla ve tanıdıklarla cahil ve avâmla olan sohbetin edeblerini altı nevi olarak bildirir. 1. Nevi İyi arkadaşlarla sohbetin edebleri 2. Nevi İnsanlar arasındaki sohbet ve ülfetin edebleri 3. Nevi Cahil kimselerle sohbetin edebleri 4. Nevi Âlimlerin zahir ve işlerindeki intizam 5. Nevi Evliya-yı kirâmın zahiri işlerindeki intizam 6. Nevi Bütün uzuvların günah ve âfetleri, zenginlik ve fakirlik sebepleri SONSÖZ Yukarıda bildirilen tâat ve muamelâtı ınsana kolaylaştıran tevhîdi bildirir. Yazar Erzurumlu İbrahim Hakkı Hz. Tercüme Faruk Meyan Sayfa Sayısı 1169 Boyut 18 x 25 cm Basım Yeri İstanbul Kapak Türü Ciltli Sert Kapak Kağıt Türü Kitap Kağıdı Dili Türkçe Dağıtım Kitap Takipçileri Temin Süresi Aynı gün kargo

erzurumlu ibrahim hakkı marifetname burçların özellikleri